شاهرگ های نفت و پتروشیمی مورد هدف آمریکا/کدام شرکت‌ها و نفتکش‌ها تحریم شده‌اند؟

به گزارش نفت آرا،وزارت خزانه‌داری ایالات متحده طی تصمیم مورخ ۱۱ اکتبر ۲۰۲۴، طبق آنچه در بیانیه مطبوعاتی خود منتشر کرده است، در پاسخ به حمله ۱ اکتبر ایران به رژیم صهیونیستی، تحریم‌های هدفمند مرتبط با بخش‌های نفت و پتروشیمی ایران را توسعه داده است.
همچنین وزارت خزانه‌داری آمریکا در روز ۱۹ دسامبر ۲۰۲۴ تحریم‌های جدیدی را علیه ۴ نهاد و ۳ کشتی فعال در تجارت نفت و پتروشیمی ایران وضع کرد. دلیل وضع تحریم‌های اخیر، نقش این نهادها و کشتی‌ها در افزایش درآمد جمهوری اسلامی ایران و به تبع آن، توسعه برنامه هسته‌ای ایران، توسعه و تکثیر موشک‌های بالستیک و تامین مالی گروه‌های نیابتی تروریستی مانند «حزب‌الله»، «حماس» و «حوثی‌ها» عنوان شده است. همزمان با این اقدام، وزارت خارجه دولت آمریکا نیز ۴ نهاد فعال در انتقال نفت ایران (در حوزه‌های حاکمیتی مختلف) را شناسایی و به لیست مذکور اضافه کرده است.

دولت آمریکا با این اقدام، دستیابی به اهداف متعددی را دنبال می‌کند که مهم‌ترین آن‌ها، افزایش فشار بر جمهوری اسلامی به منظور کاهش درآمدهای حاصل از فروش انرژی و در نتیجه آن، محدود کردن توانایی ایران برای حمله به شرکا و متحدان آمریکا و بی ثبات‌سازی منطقه عنوان شده است.
به نظر می‌رسد این اقدامات همزمان با زمزمه فعال‌سازی مکانیزم ماشه توسط کشورهای غربی و در راستای سیاست فشار حداکثری برای در تنگنا قرار دادن جمهوری اسلامی و افزایش قدرت چانه‌زنی طرف غربی در مذاکرات احتمالی پیش‌رو اتخاذ شده است. در ادامه، به مبنای قانونی تحریم اخیر، نهادهای تحریم شده و آثار این تحریم‌ها پرداخته خواهد شد.

تصمیم‌های اخیر وزارت خزانه‌داری، در یک کار مشترک با وزارت امور خارجه آمریکا و بر مبنای دستورات اجرایی «۱۳۹۰۲» و «۱۳۸۴۶» و همچنین، روح پیش‌نویس قانون «توقف پناه دادن به نفت ایران» معروف به «قانون SHIP» اتخاذ شده است.
«قانون SHIP» اگرچه هنوز تصویب مجلس سنا را به عنوان یک قانون مستقل کسب نکرده است، اما با توجه به اینکه متن آن در قالب قانون «ایجاد اعتبارات تکمیلی اضطراری برای سال منتهی به ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۴» در کنار دیگر قوانین تصویب شد و برای اجرای مفاد آن اعتبار اضطراری در نظر گرفته شد، به هدف و مفاد آن در اجرای تصمیم اخیر وزارت خزانه‌داری توجه شده است. به موجب «قانون SHIP»، دولت آمریکا مجاز است علیه اشخاص خارجی که در تجارت نفت و فرآورده‌های نفتی از مبدا ایران فعالیت می کنند، تحریم‌هایی را اعمال کند. 
دستور اجرایی «۱۳۹۰۲» نیز اختیارات مشابهی را برای شناسایی و اعمال تحریم‌ها بر بخش‌های کلیدی اقتصاد ایران فراهم می‌کند تا منابع مالی دولت ایران را که ممکن است برای تأمین مالی و حمایت از برنامه هسته‌ای، توسعه موشکی، تروریسم و ​​شبکه‌های نیابتی تروریست‌ها در منطقه استفاده شود، با مانع مواجه کند. بر اساس این مقرره، وزارت خزانه‌داری آمریکا می‌تواند هر فرد فعال در بخش‌های ساخت‌وساز، معدن، تولید، منسوجات، بخش مالی و هر بخش دیگری از اقتصاد ایران را شناسایی و تحریم کند.
دستور اجرایی «۱۳۸۴۶» نیز پس از خروج آمریکا از برجام و با هدف بازگرداندن مقررات دستورات اجرایی لغو شده در زمان برجام از جمله دستورات اجرایی ۱۳۵۷۴ (۲۰۱۱)، ۱۳۵۹۰ (۲۰۱۱)، ۱۳۶۲۲ (۲۰۱۲) و ۱۳۶۴۵ (۲۰۱۳) توسط رئیس جمهور وقت آمریکا صادر شد. بخشی از این دستور اجرایی به اعمال تحریم بر اشخاص همکار با شرکت ملی نفت ایران، شرکت بازرگانی نفت ایران و بانک مرکزی ایران اشاره دارد.

طی تصمیم مورخ ۱۱ اکتبر ۲۰۲۴، اوفک، در راستای اجرای مقررات یاد شده، ۱۰ نهاد را در حوزه‌های حاکمیتی (Jurisdictions) مختلف تعیین و ۱۷ کشتی را ذیل «دارایی‌های مسدود شده» شناسایی کرده است. در راستای کار مشترک دو وزارتخانه، وزارت امور خارجه آمریکا نیز ۶ نهاد را تعیین و ۶ کشتی را تحت عنوان «اموال مسدود شده» شناسایی کرده است. این اقدام بر مبنای دستور اجرایی «۱۳۸۴۶» و به واسطه مشارکت آگاهانه این نهادها و کشتی‌ها در معاملات مربوط به خرید، تصاحب، فروش، حمل‌ونقل یا بازاریابی نفت یا محصولات نفتی از ایران انجام شده است.
همچنین به موجب تصمیم ۱۹ دسامبر، وزارت خزانه‌داری آمریکا ۴ شرکت و ۳ کشتی مرتبط با فروش نفت ایران را تحریم کرده است و همراستا با این تصمیم، وزارت خارجه آمریکا نیز ۴ شرکت و ۶ کشتی مرتبط با نفت ایران را مورد تحریم قرار داده است. بنابراین، در مجموع ۸ شرکت و ۹ کشتی مرتبط با ایران در تصمیم اخیر وزارت خزانه‌داری، مشترکاً با وزارت خارجه آمریکا، مورد تحریم قرار گرفته‌اند.
شرکت‌های تحریمی اخیر در کشورهایی نظیر جزایر مارشال، هند، سورینام، سیشل، هنگ کنگ چین، یونان و لیبریا به ثبت رسیده‌اند.