به گزارش اختصاصی نفت آرا، شصتمین سالگرد تولد اوپک باید دلیل خوبی برای جشن گرفتن باشد، اما بزرگ‌ترین تولید کننده آن، یعنی عربستان سعودی، هر چه بیشتر منافع خود را بر اهداف این کارتل مقدم می داند و چندین بار وجود اوپک را به خطر انداخته است.
سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) 60 سال پیش در این ماه توسط ایران، عراق، کویت، عربستان سعودی و ونزوئلا تاسیس شد، و بر اساس ارزش های معقول و با هدف ارائه صدای جمعی برای تولیدکنندگان نفتی مورد بهره برداری قرار گرفت. مأموریت اعلام شده این بود: "هماهنگی و یکسان سازی سیاست های نفتی کشورهای عضو و تضمین ثبات بازارهای نفت، به منظور تأمین کارآمد، ارائه اقتصادی و منظم نفت به مصرف کنندگان، درآمد ثابت برای تولیدکنندگان و بازگشت عادلانه سرمایه برای کسانی که در صنعت نفت سرمایه گذاری می کنند." این سازمان برای تقریباً 55 سال به طور گسترده قادر به دستیابی به این اهداف بود، که توسط اعضای آن حدود 40 درصد از تولید نفت خام جهان و حدود 60 درصد از کل نفت معامله شده در سطح بین المللی را مدیریت می کرد. در سال 2014، عربستان سعودی، رهبر اوپک، منافع خود را بالاتر از اعضای دیگر اوپک قرار داد و از آن زمان پادشاهی عربستان در دو مورد مهم دیگر به این گروه خیانت کرده و موجودیت آن را به خطر انداخته است.
پیش از سال 2014، اوپک سعی کرده بود در مقابل هفت خواهران نفتی پیش رود که شرکت نفت ایران و انگلیس (در حال حاضر بی‌پی)، گلف اویل، استاندارد اویل کالیفرنیا، تکزاکو (در حال حاضر شورون)، رویال داچ شل، استاندارد اویل نیوجرسی (اسو)، استاندارد اویل نیویورک (بعدها موبیل و در حال حاضر اکسون‌موبیل) را شامل می شدند. در یک برهه، این هفت شرکت حداقل 85 درصد از ذخایر نفتی جهان را کنترل می کردند، که غالباً در ازای آن حداقل درصد سود حاصل از فروش را به کشورهای میزبان پرداخت می کردند. این مدل جبران خسارت مربوط به اولین کشف بزرگ نفتی (میدان مسجد سلیمان) در خاورمیانه بود. سهم 16 درصدی ایران از سود حاصل از نفت آن قبل از سال 1951 (زمانی که مجلس به ملی شدن این شرکت انگلیسی به دلیل پرداخت ناچیز آن رای داد) در مقایسه با پرداخت 275000 دلار آمریکا در آوریل 1933 (معادل حدود 6 میلیون دلار آمریکا در سال 2020)، سخاوتمندانه به نظر می رسید، تا عربستان سعودی برای تأمین حفاری در کل کشور حقوق انحصاری داشته باشد. به عنوان نشانه ای از ژئوپلیتیک بازار جهانی نفت در آینده، نخست وزیر وقت ایران، محمد مصدق، در سال 1953 پس از آنكه دارایی های زیرساختهای محلی شركت نفت بی پی را ملی كرد و نام آن را به شركت ملی نفت ایران تغییر داد، در یک کودتای نظامی ـ "عملیات آژاکس" ـ که به طور مشترک بین سرویس اطلاعات مخفی انگلستان و سازمان اطلاعات مرکزی آمریكا انجام شد. اگرچه پس از تشکیل اوپک، نفوذ هفت خواهران نفتی به طور قابل توجهی کاهش یافت.
نقطه عطف واقعی اوپک به عنوان یک نیروی تجاری و ژئوپلیتیکی بین المللی در اکتبر 1973 هنگامی رخ داد که اعضای اوپک به علاوه مصر، سوریه و تونس تحریم صادرات نفت به آمریکا، انگلیس، ژاپن، کانادا و هلند را در پاسخ به اقدام آمریکا در ادامه عرضه اسلحه به اسرائیل در جنگ یوم کیپور آغاز کردند. با کاهش تدریجی تولید نفت توسط اعضای اوپک در این دوره، اوج قیمت نفت تشدید شد، و تا پایان تحریم  ها در مارس 1974، قیمت نفت از حدود 3 دلار در هر بشکه به تقریبا 11 دلار در هر بشکه افزایش یافت. و سپس دوباره بالاتر رفت. این امر به نوبه خود آتش رکود اقتصادی جهانی را به ویژه در غرب روشن کرد. در این فرآیند، توازن قوا میان بازار بزرگ مصرف کنندگان توسعه یافته نفت و بازارهای بزرگ در حال ظهور تولیدکنندگان نفت تغییر کرده بود، همانطور که وزیر نفت و ذخایر معدنی عربستان در آن زمان، شیخ احمد زکی یمانی، بر این موضوع تاکید کرده بود.
اگرچه در سال 2014، در یک سری جلسات مهم با بانکداران و مدیران صندوق در نیویورک و لندن، مقامات مختلف ارشد سعودی به صراحت اعلام کردند که بدون توجه به عواقب اقتصادی و مالی برای اعضای دیگر اوپک، پادشاهی این کشور دستور خواهد داد آنها بیش از حد مورد نظر نفت خام تولید می کنند تا قیمت نفت را کاهش دهند و بخش نفت شیل تازه متولد شده آمریکا را از میان بردارند. برای آمریکا، دامن زدن به جنگ قیمت نفت توسط سعودی ها خیانت غیرقابل بخشش به معامله ای بود که در سال 1945 بین ایالات متحده آمریکا و عربستان سعودی به طور ضمنی توافق شده بود. این قرارداد به این صورت بوده است که آمریکا امنیت خاندان آل سعود و به طور گسترده عربستان سعودی را تضمین خواهد کرد، در ازای آن آمریکا کلیه نفت مورد نیاز خود را برای مدت زمانی که عربستان نفت در اختیار دارد دریافت خواهد کرد. سعودی ها پس از نخستین موفقیت هایی که داشتند ـ تعداد دکل های نفتی آمریکا در ژانویه / فوریه 2015 بیشترین افت را از دوره 1991 به خود دیده بود ـ در سال 2016 متوجه شدند که همه آنچه آنها انجام داده اند کمک به شکل گیری شیل بسیار مقرون به صرفه برای آمریکا بوده است. بخش نفتی که می تواند با بیش از 35 دلار آمریکا در هر بشکه را در مقایسه با برآورد قبل از سال 2014، یعنی 75 دلار آمریکا در هر بشکه، سرپا بماند. در این روند ، طبق گزارش آژانس بین المللی انرژی، کشورهای عضو اوپک در مجموع حداقل 450 میلیارد دلار درآمد خود را از دست داده بودند.
زمانی که جنگ بعدی قیمت نفت در اوایل سال جاری میلادی به جریان افتاد و دوباره توسط سعودی ها تحریک شد دقیقاً طبق همان استراتژی جنگ 2014-2016 (تولید بیش از حد نفت خام تا سقوط قیمت نفت) و دقیقاً با همان هدف (نابودی کامل یا نابودی بخشی از نفت شیل آمریکا) بود. این در حالی بود که نماینده آمریکا به خبرنگاران اظهار داشت که کشورش حال و هوای مقابله با هرگونه حرکت را از سوی عربستانی ها ندارد. در همان زمان بود که دونالد ترامپ خطاب به پادشاهی عربستان گفت: "ما از شما محافظت می کنیم. شاید شما بدون ما دو هفته هم دوام نیاورید."
شرایط از این بدتر، در پیش روی عربستان سعودی و اوپک است. آمریکا از عربستان سعودی به خشم درامده که در تلاش برای از بین بردن بخش مهم نفتی شیل از نظر ژئوپلیتیکی و اقتصادی است که با هرگونه اقدامی در راستای افزایش قیمت 80 دلار در هر بشکه از سطح برنت (برای آمریکا از نظر اقتصادی مضر است) یا به زیر 40 دلار آمریکا در هر بشکه برنت (که به ضرر بخش نفت شیل امریکا است) احتمالاً منجر به تصویب "لایحه کارتل های تولید و صادرات بدون نفت" (NOPEC) را به همراه خواهد داشت. نسخه ای از لایحه کارتل های تولید و صادرات بدون نفت پیش از آنکه رئیس جمهور جورج دبلیو بوش آن را وتو کند، در مجلس کنگره در سال 2007 به تصویب رسید.
این لایحه تعیین میزان تولید نفت (و گاز) یا تعیین قیمت ها را غیرقانونی می داند، که نتیجه اصلی گروه اوپک است و مصونیت حاکمیتی را که در حال حاضر در دادگاه های آمریکا برای اوپک به عنوان یک گروه و برای کشورهای عضو آن وجود دارد را از بین می برد. این امر باعث می شود عربستان سعودی تحت قوانین آمریکا در دادخواست شکایت کند، در حالی که مسئولیت کل آن یک تریلیون دلار آمریکا است که فقط در ایالات متحده سرمایه گذاری کرده است و سایر اعضای اوپک با همان اقدام قانونی روبرو هستند. این مساله همچنین به معنای پایان اوپک به هر شکل معنی دار است.