کشوری که بیشترین منابع هیدروکربنی را دارد، در افق 10 تا 12 ساله به یک واردکننده جدی انرژی تبدیل خواهد شد. نمودارهای نشان دهنده میزان مصرف و تولید گاز در سالهای آینده به شدت ترسناک و آخرالزمانی است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی نفت آرا، محمدرضا مدیری، مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی زنجان با بیان اینکه برداشت ما از مخزن پارس جنوبی، رو به افول است، گفت: بعد از انقلاب، با هزینه بسیار سنگینی، تقریبا به هر جای کشور، مانند مویرگ، لوله کشی گاز را برده ایم! کسی در دنیا، این رفتار را نکرده است. معادل کل لوله کشی های گاز در دنیا، ما در ایران لوله کشی کرده ایم! اما در شرایط فعلی، جدای از اینکه تولیدمان در حال افتادن است، مصرفمان نیز به این دلیل که ناچار شدیم قطعی بدهیم، در حال افتادن است. سال قبل، برای ۵۱ روز، گاز بسیاری از صنایع را قطع کردیم و به این دلیل، مصرف کاهش یافته است.
به گزارش جماران، دکتر محمدرضا مدیری که در نشست آکادمی دانایان با عنوان « بررسی چشم‌انداز صنعت پتروشیمی در ایران» سخن می گفت، با بیان اینکه عمده توجه ما در پتروشیمی این است که سراغ صنعت پلاستیک، لاستیک، منسوجات و صنایع سلولزی و کودهای شیمیایی و به طور مشخص، رده های ذیل آمونیاک یا اوره برویم و متانول به عنوان مهم ترین الکل صنعتی در ذهن ما شکل می گیرد، خاطرنشان کرد: بدون فعال بودن و قوی بودن در صنعت پتروشیمی در صنایع بلندپروازانه ای مانند تامین انرژی های نو هم عقب خواهیم بود.
وی با یادآوری اینکه مصارف وسیعی برای پتروشیمی وجود دارد، ضمن تشریح اهمیت و توسعه این مصارف، افزود: امروز صنعت غذا، بدون صنعت پتروشیمی، بی معنی است. هم از سمت کودهای نیتروژنی که مصرف رو به رشدی هم دارد و هم از مسیر بسته بندی و نگهداری، صنعت پتروشیمی در آن دخالت دارد.
مصرف گاز طبیعی در میزان و نرخ رشد در آینده، افزایشی است
مدیرعامل صنایع پتروشیمی زنجان با بیان اینکه رفتار صنعت انرژی و چشم اندازش در دنیا، علامت های بسیار مهمی برای توسعه صنعت به ما می دهد تا درک کنیم، آیا به صنعت پتروشیمی آنقدر که در ایران پرداخته می شود در دنیا هم مورد توجه قرار می گیرد و صنعت مهمی است یا به دلیل ویژگی خاص کشور ما، در ایران مورد توجه قرار گرفته است، توضیح داد: جهت مصرف انرژی در دنیا نشان می دهد در برخی از منابع انرژی، تغییرات چندان جدی رخ نخواهد داد؛ مثلا در انرژی هسته ای، با اینکه کل مصرف انرژی در دنیا رشد می کند، قدر مطلق انرژی هسته ای تقریبا ثابت است. پس نسبتش از مصرف آینده دنیا، با شیب بسیار کوچکی کاهنده است. اما در انرژی های تجدیدپذیر، تلاش می شود با شیب فزاینده ای رشد کند.درباره انرژی های برق آبی، رشد در ردیف رشد جهانی انرژی است. چیزی است که کاهشی دیده می شود ، مصرف ذغال سنگ و نفت است. درواقع انرژی های فسیلی را کاهنده می بینیم، به جز گاز طبیعی که با اینکه انرژی فسیلی است، در میزان و نرخ رشد در آینده رشد داشته است.
سهم مصرف انرژی ایران، ۲درصد سهم مصرف دنیا است
مدیری در تشریح راهبردهایی که ایران باید برای سمت و سو دادن به منابع خود مورد توجه قرار دهد، گفت: از شروع سده جدید میلادی، رشد مصرف انرژی ما در مقایسه با میانگین جهانی، مقداری بیشتر بوده است . سهم مصرف انرژی ایران، ۲درصد سهم مصرف دنیا است. تخمین زده می شود که سهم ما از تولید ناخالص جهانی بین ۰.۶۹ تا ۱.۲ درصد است. چه بدبینانه و چه خوش بینانه روشن است که سهم ما در مصرف انرژی دنیا، مقداری از سهم مان در تولید ناخالص جهانی بیشتر است.
سرانه مصرف انرژی در ایران، ۲ برابر متوسط جهانی است/۶ درصد از انرژی ناشی از گاز طبیعی در دنیا را مصرف می کنیم
وی با بیان اینکه سرانه مصرف انرژی در ایران، ۲ برابر متوسط جهانی است، اظهارداشت: سرانه مصرف انرژی در ایران، برخلاف دنیا که همیشه ثابت است، صعودی بوده و اکنون به ۲برابر متوسط مصرف جهانی رسیده است. ۲۳درصد سبد انرژی دنیا، بر پایه گاز طبیعی است و ایران ۶درصد از کل انرژی که در دنیا از محل گاز طبیعی تامین می شود را مصرف می کند. و در سبد انرژی ما به جای ۲۳ درصد، ۵۶ درصد از گاز طبیعی استفاده می کنیم. به این معنا که برخلاف روشی که متوسط دنیا از منابعش استفاده می کند، ایران بار زیادی از تامین منابع انرژی خود را روی گاز طبیعی گذاشته است.
هزینه زیادی برای انرژی هسته ای دادیم، اما هنوز سهم آنچنانی نداریم
به گزارش جماران، مدیرعامل صنایع پتروشیمی زنجان، اضافه کرد: برخلاف اینکه هزینه زیادی برای انرژی هسته ای دادیم، هنوز سهم آنچنانی نداریم. درخصوص نفت هم باید گفت از دهه ۶۰، عملا سبد انرژی را از نفت به سمت گاز طبیعی در مصارف صنعتی، خانگی و تجاری برده ایم و عمده مصرف ما از نفت، روی حمل و نقل سوار شده و بیشتر بنزین است. عمده افزایش مصرف انرژی، با افزایش مصرف گاز جبران شده است. ۲۸درصد صنعت و حمل و نقل، ۴۰درصد تجاری و خانگی بوده است. اقتصاد سیاسی این ارقام، به ما علامت می دهد که مثلا در افق ۱۰ سال آینده، با قطع انرژی در هر بخش، چه تهدیدهایی در این حوزه ها خواهیم داشت.
هر درخواستی برای افزایش انرژی را با گاز پاسخ دادیم
مدیری با بیان اینکه هر چقدر تقاضای مصرف انرژی در صنعت افزایش یافته، مصرف گاز هم بالا رفته است، افزود: بقیه انواع انرژی ، در طول دهه ۹۰ ثابت بوده و هر درخواستی برای افزایش انرژی را با گاز پاسخ دادیم. در واقع، بعد از اینکه میدان پارس جنوبی را توسعه دادیم و استفاده از منابع گازی را یادگرفتیم، اشتیاق وسیعی در کشور ایجاد شد و همه منابع را به آن سمت بردیم. تمام بار مصرفی سبد انرژی را بر دوش گاز گذاشتیم و در عین اینکه فرصتی ایجاد شد، تهدیدی هم شکل گرفت.
در افق ۲۰۵۰، تغییرات در سوخت های فسیلی رشد ۴۰ درصدی دارد
وی با بیان اینکه سازمان بین المللی انرژی، برای وضعیت انرژی در آینده دنیا، با مدل سازی، شش سناریو را درخصوص اینکه تا چه میزان انرژی های تجدیدپذیر به کمک ما می آیند، از بدبینانه ترین تا خوش بینانه ترین حالت بررسی و چشم انداز مصرف انواع سوخت ها را ارائه کرده است، توضیح داد: این سناریوها، با تصور عمومی ما در بخش های نخبگی در تناقض است. در بررسی ها از بخش انرژی، تصور عمومی این است که ما باید به طور کلی جهتمان را عوض کنیم و این روزها، روزهای آخر عمر سوخت های فسیلی است. اشتیاق وسیعی روی رد کردن سرمایه گذاری در بخش نفت و پتروشیمی و علاقه برای حرکت به سمت سوختهای تجدیدپذیر و غیرفسیلی می بینیم. در حالی که این مطالعه، کار کردن روی صنایع انرژی غیرفسیلی را رد نمی کند، اما نشان می دهد در افق ۲۰۵۰، تغییرات در سوختهای فسیلی همچنان رشد ۴۰درصدی را دارد و کاهنده نیست، اما رشد انرژیهای تجدیدپذیر بین ۱۰۰ تا ۱۵۰درصد است.
در حوزه گاز طبیعی، سهم مصرف در حال رشد است
مدیرعامل صنایع پتروشیمی زنجان با تاکید بر اینکه در این مدل سازی، در بخش تجاری و مسکونی، رشد چندانی رخ نمی دهد و عمده تغییرات در بخش صنعت است. این نشان می دهد ما باید عمده توجه خود را روی صنعت بگذاریم، خاطرنشان کرد: در واقع، سهم استفاده از نفت کاهش می یابد و انرژی های تجدیدپذیر، جای آن را می گیرند. اما در حوزه گاز طبیعی، مصرف و سهم در حال رشد است. در حالی که خیلی ها تصور می کنند اساسا از این مزیت رقابتی که درباره نفت و گاز داریم، چیزی باقی نمی ماند. به طور مشخص، گاز طبیعی به دلیل اینکه هنوز یک منبع طبیعی مثبت است، هم سهم می گیرد و هم رشد به خود اختصاص می دهد.
به دلیل تحریم ها، اوره صادراتی ایران، به اسم کشورهای دیگر ثبت می شود
وی با اشاره به رشد تقاضا برای محصولات پتروشیمی، خصوصا با توجه به شرایطی که درکشورهای در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور دیده می شود، این وضعیت را باعث تحت فشارقرار گرفتن پتروشیمی ها در جهت تامین بازار عنوان کرد و با بیان اینکه صادرات آمونیاک در ایران از سال ۲۰۱۵، صعودی بوده اما بعد، افت شدیدی به لحاظ دلاری داشته است، گفت: دوگانه تحریم و قیمت باعث این افت شده است. سال ۲۰۱۰، وضع خوب بوده است. تا سال ۲۰۱۵ به واسطه اینکه می توانستیم صادرات داشته باشیم، آسودگی در تحریم داشتیم اما بعد از آن وضعمان چندان مناسب نبوده است. درباره «اوره» نیز به دلیل تحریم ها، آمار بین المللی درباره میزان تولید و صادرات ایران وجود ندارد؛ چرا که اوره ای که ایران صادر می کند، عملا به اسم کشورهای دیگر ثبت می شود. با این حال ایران بازیگر مهمی در تامین اوره است.
در تولید آمونیاک، فرصت هایی را از دست داده ایم و فرصت های محدودی داریم که ممکن است از دست برود
مدیری با بیان اینکه در کودهای نیتروژنی، متانول، صنایع پلاستیک در چشم انداز ۲۰۳۰ و ۲۰۵۰، تغییرات تقاضای متانول چندان جدی نیست اما در پتروشیمی ذیل نفت، رشد جدی است و به دلیل اینکه بازیگر مهمی در این صنعت هستیم، باید بتوانیم در این رشدها سهم داشته باشیم، اضافه کرد: انتظار می رود تا سال ۲۰۵۰، بیش از ۳۰ درصد آمونیاک دنیا در هند، آسیای جنوب شرقی و خاورمیانه تولید شود. حضور هند در این پیش بینی ها جالب است و به ما این علامت را می دهد که ما فرصت هایی را از دست داده ایم و فرصت های محدودی داریم که ممکن است از دست بدهیم
به دلیل افزایش رقابت، گشاده دستی در یافتن مشتری را از دست خواهیم داد
مدیرعامل صنایع پتروشیمی زنجان، برخلاف تصور در بازار سرمایه، در رشد مصرف محصولات پتروشیمی، جایگزین جدی وجود ندارد و افزایش جمعیت و بهبود رفاه در دنیا که در رشد اقتصادی دیده می شود این چشم انداز را ایجاد می کند که در افق ۲۰۵۰، تقاضای محصولات پتروشیمی در دنیا رشد پیدا کند، گفت: در صنایع پتروشیمی، سطح رقابت به دلیل اینکه تولید اقتصادی می شود، افزایش پیدا خواهد کرد و این رقابت را برای ما دشوار می کند و گشاده دستی برای پیدا کردن مشتری را از دست خواهیم داد. بر اساس این گزارش، آمریکا ۴۰ درصد ظرفیت جهانی تولید محصولات بر پایه اتان را به دست خواهد آورد. آمریکا در اتان که ما و عربستان سالها است در آن مطرح هستیم، سهم جدی می گیرد.
به گفته مدیری؛ با اینکه یک دهه سخت بر اقتصاد ایران گذشته، اما بخش پتروشیمی توانسته سهم خود را حفظ و رشد کند. موضوع پتروشیمی به دلیل اینکه توانسته ارز را برای کشور تامین کند، بیشتر نمود یافته و خود را در معرض دید سیاستگذار برده است. اکنون باید بررسی کرد که چقدر ما موفق بوده ایم خود را در بازار جهانی جا بیندازیم، با اینکه آمار دقیقی در این باره وجود ندارد. بسیاری از محصولاتی که می فروشیم، عملا دوبار صادر می شود. یک بار به چین یا کشورهای نزدیک مانند ترکیه و بعد از آن دوباره صادر می شود و با تغییر اسم ، صادرات آن انجام می شود. این وضعیت، اهمیت صنعت پتروشیمی را برای اقتصاد ایران نشان می دهد. در همین مدت، سهم صادرات شیمیایی عربستان، ۱.۵ درصد و ۸ برابر ایران بوده است.
اصلی ترین چالشی که صنعت پتروشیمی را تهدید می کند، ذخایر انرژی است
به گزارش جماران، وی با بیان اینکه عمدتا کشورها به سمتی می روند که در محصولات شیمیایی از رفقایشان خرید می کنند و این برای ما تهدیدی است، چرا که هر چه دامنه رفقایمان کاهش پیدا می کند، با افزایش در ریسک صادرات مواجه می شویم، تحریم را یکی از دلایل بنیادین چالشهای پیش روی صنعت پتروشیمی در ایران دانست و گفت: علاوه بر آن، اصلی ترین چالشی که صنعت پتروشیمی را در ایران تهدید می کند، مساله ذخایر و منابع انرژی است. در واقع، مهم ترین تهدید ما، ناترزای انرژی است.
اولین دارنده منابع هیدروکربنی دنیا هستیم
مدیرعامل صنایع پتروشیمی زنجان، با یادآوری اینکه بزرگترین دارنده منابع گاز طبیعی در دنیا هستیم و برخی از مطالعات آن را اولین دانسته و عنوان کرده اند به دلیل محدودیت در تکنولوژی، امکان کشف نداشته ایم، تصریح کرد: ایران چهارمین دارنده ذخایر نفت و در مجموع اولین دارنده منابع هیدروکربنی دنیا است، ادامه داد: در تولید گاز در ایران، در دهه ۷۰، رشد قابل توجه و بسیار مهمی در تاریخ توسعه صنعتی داشتیم و تولید گازمان را با توسعه و برداشت ها از میدان های متعدد از فازهای متعدد در پارس جنوبی رشد دادیم. مخزن پارس جنوبی، مخزن نفتی بسیار مهم است. به این دلیل که برش های سبک نفتی فوق العاده ای دارد و مثل چاه های نفتی ما که عمدتا مایع از آن بیرون می آید نیست. عمده ترکیب همراه با گاز طبیعی است و این منبع ثروتی متفاوت از سایر منابع است. این مخزن مشترک ما با قطر، بسیار حائز اهمیت است.
میزان برداشت ما از پارس جنوبی، رو به افول است/مانند مویرگ، همه جا را لوله کشی گاز کردیم!
مدیری گفت: انتهای نمودار برداشت و حفظ برداشت ما از مخزن پارس جنوبی، رو به افول است. همزمان که می توانستیم تولید کنیم، تقاضایمان را درکشور بالا بردیم. بعد از انقلاب، با هزینه بسیار سنگینی، تقریبا به هر جای کشور، مانند مویرگ، لوله کشی گاز را برده ایم! تقریبا کسی در دنیا، این رفتار را نکرده است. معادل کل لوله کشی های گاز در دنیا، ما در ایران لوله کشی کرده ایم! در حالی که معمولا وقتی می خواهند برای مصرف خانوار انرژی ببرند، از طریق برق این کار را می کنند . ما در ایران هر دو را انجام دادیم. هم گاز را بردیم و هم برق را نزدیک کردیم. اکنون نیز عقب نشستن از رفاهی که گاز به ما می دهد، بسیار دشوار است؛ چرا که گاز منبع هیدروکربنی کم خطر و کم آلاینده است و کیفیتی که در مصرف خانگی می دهد، از سایر منابع بیشتر است.
تولید درحال افت است، مصرف نیز به‌دلیل قطعی‌ها درحال افت/پارسال ۵۱ روز، گاز بسیاری از صنایع قطع بود
به گزارش جماران، وی ادامه داد: جدای از اینکه تولیدمان در حال افتادن است، مصرفمان نیز به این دلیل که ناچار شدیم قطعی بدهیم، در حال افتادن است. سال قبل، برای ۵۱ روز، گاز بسیاری از صنایع را قطع کردیم و به این دلیل، مصرف کاهش یافته است.
مدیرعامل صنایع پتروشیمی زنجان با اشاره به تعهدات صادراتی گاز از سوی ایران به دیگر کشورها، گفت: از ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱، بخش عمده ای از صادراتمان به روش سوآپ بوده است. گاز را می گرفتیم و به مقاصد صادراتی مان صادر می کردیم. عمده مقصد صادراتی ما ترکیه بوده که قیمت جذابی هم داشته است، هر چند که قیمت صادرات گاز بعد از جنگ اوکراین متفاوت شد. از ۲۰۱۹ که اختلافات با کشورهایی که از آنها گاز می گرفتیم اوج گرفت، واردات ما کاهش پیدا کرد اما تعهد صادراتی ما انجام می شد. در عین حال، به دلیل نیاز به ارزآوری، ناچار شدیم صادراتمان را توسعه دهیم و سهم عراق را هم توسعه دادیم. واردات ما به سمت ناچیز شدن رفت و حتی با آمدن دولت سیزدهم هم با اینکه قرارداد سواپ برگشت، حجم گازی که وارد می کنیم، آنچنان زیاد نیست. این تعهد نشان می دهد در زمان سرما هم از سهم صادراتمان کاهش ندادیم، اما مصرف داخلی را کاهش دادیم که خود را در قطعی ها نشان داد
دهه آینده، به وارد کننده انرژی تبدیل می‌شویم/نمودارها به شدت ترسناک و آخرالزمانی است
مدیری، نمودارهای نشان دهنده میزان مصرف و تولید گاز در سالهای آینده را به شدت ترسناک و آخرالزمانی توصیف کرد و افزود: اگر نرخ رشد مصرف گاز، به همین منوال ادامه پیدا کند و تغییری در سیاستگذاری نداشته باشیم، نزدیک به یک دهه آینده، فارغ از اینکه اکنون وضعیت ما در برداشت و سرمایه گذاری چگونه است، به وارد کننده خالص انرژی تبدیل خواهیم شد. کشوری که بیشترین منابع هیدروکربنی را دارد، در افق ۱۰ تا ۱۲ ساله به یک واردکننده جدی انرژی تبدیل خواهد شد و این مهم ترین چالش و تهدید برای صنعت پتروشیمی است.
صنعت پتروشیمی در دولت روحانی، برای وزارت نفت جذاب نبود
وی با بیان اینکه شرکت ملی صنایع پتروشیمی از اواسط دهه ۷۰ رشد و تعهد بسیار جدی به توسعه صنعت پتروشیمی داشت، اما بعد از آن این رشد با خصولتی سازی متوقف شد در دهه ۹۰ و در دوره یازدهم و دوازدهم، صنعت پتروشیمی اصلا برای وزارت نفت جذاب نبود، گفت: تصورشان این بود که این صنعت را نباید توسعه داد و به طور خاص تبلیغات در صنعت پتروشیمی ذیل گاز، علیه پتروشیمی بود و به دنبال محدودیت و قطع تولید متانول و اوره بود. اواخر دولت دوازهم و ابتدای دولت سیزدهم، توجه به این صنعت مجددا افزایش یافت و طرح هایی که سالها متوقف شده بودند تامین مالی شدند.
وی ضمن اشاره به اهمیت روابط با هند برای تامین مواد پایه ای این کشور، گفت: متاسفانه در آمارها دیدیم که هندوستان تولید ۵میلیون تن آمونیاک را در برنامه داشته و جلو هم رفته است. آنچه که قرار بوده در ایران تولید به هندوستان صادر شود، اکنون دیگر هند مستقلا می سازد و جلو هم رفته است.
مصرف انرژی صنایع پتروشیمی بسیار بالا و ارزش صادراتی آن پایین است/یک سوم تولید ناخالص داخلی از پتروشیمی است
به گزارش جماران، در ادامه، مدیری با بیان اینکه مصرف انرژی صنایع پتروشیمی به شدت بالا و ارزش صادراتی آن پایین است، ادامه داد: با این حال، یک سوم تولید ناخالص داخلی ما هم از پتروشیمی می آید و در واقع روی صنایع انرژی بر تمرکز گرفته است. بخش مهمی از اقتصاد ایران، در سطحی است که سطح پیچیدگی بالایی ندارد. با اینکه این صنعت خیلی مهم است، اما برخلاف تبلیغات، چندان اشتغال زایی نمی کند ، به شدت انرژی بر است و محصولی هم که می دهد، محصول گرانی هم نیست.
با وجود همه این ویژگی ها، جهت گیری جهانی به سمت پتروشیمی است
مدیرعامل صنایع پتروشیمی زنجان، اظهارداشت: با اینکه این صنعت به ظاهر نقطه ضعف دارد و همین ویژگی ها است که ما را در فضای بازار سرمایه به صنعت پتروشیمی بدبین می کند، اما با وجود همه این ویژگی ها، جهت گیری جهانی به سمت پتروشیمی است.
۲۳ درصد تولید محصولات پتروشیمی، صرف داخل می‌شود/از عربستان و چین عقب هستیم
وی با بیان اینکه ۲۳ درصد تولید محصولات پتروشیمی، صرف داخل می شود و در بازار جهانی هم چندان نتوانسته ای ادعایی کنیم، یادآورشد: تولید این محصولات، خصوصا پلمیرها و آمونیاک نیز پیچیدگی کمی دارند. البته کلیت اقتصاد ایران، نشان می دهد که ما نتوانسته ایم به لحاظ رشد پیچیدگی، در تولید محصولات توسعه ای داشته باشیم و برای نمونه از عربستان و چین عقب هستیم و چشم اندازی که داریم نیز همچنان ادامه این وضعیت است. انتظار اینکه پیچیدگی محصولات ما در دنیا بیشتر شود، وجود ندارد.
سطح دانش فنی ما در همان حد سالهایی که روابط بین‌الملل خوب داشتیم، مانده است
مدیری خاطرنشان کرد: یکی از موانع جدی در توسعه پتروشیمی ما، این است که به دلیل اینکه سالها است که ما به دانش فنی دسترسی نداریم و تقریبا سطح دانش فنی ما در همان حدود سالهایی که روابط بین الملل خوب داشتیم، مانده است. عربستان به دلیل اینکه دسترسی خوبی دارد، با فاصله، شاخص پیچیدگی محصولاتش از ما بیشتر است. به همین دلیل، مکررا در گزاره هایی که از مدیران ارشد کشور می شنویم، بحث «تکمیل زنجیره» مطرح می شود، اما این مساله، نیازمند دانش فنی است. ما کالای ۳۰۰ و ۴۰۰ دلاری صادر می کنیم، کالای ۲هزاردلاری، ۱۸۰۰ دلاری و ۳۵۰۰ دلاری وارد می کنیم. همان کود را می دهیم، کود با تکنیک بالاتر و برای رده های خاص کشاورزی وارد می کنیم!
فساد بخشی از چالش پیش روی توسعه صنعت پتروشیمی است
وی با بیان اینکه علاوه بر تحریم ها، مساله فساد را نیز باید بخشی از چالشهای پیش روی توسعه صنعت پتروشیمی کشور دانست و باید گفت فساد نیز بخشی از ساختار محیط کسب و کار ایران شده است، گفت: باید درخصوص ناترازی انرژی فکری کنیم. مرکز پژوهشهای مجلس، ارقام مصرف در بخش های تجاری، خانگی و صنعتی را منتشر کرد. هر چند میزان تولیدات محرمانه است، اما می توان گفت ما در افق ۱۴۰۵ تا۱۴۱۰، نزدیک به ۳۰درصد، کسری گاز داریم. کل گاز طبیعی که به صنعت می دهیم، حدود ۳۳درصد است. از آنجا که در رفتار اقتصاد سیاسی مان، هر وقت کسری داریم، گاز صنعت را قطع می کنیم، در ماه هایی از سال باید گاز تمام صنایع را قطع کنیم. مساله ای که اکنون برای فولادی ها، سیمانی ها و پتروشیمی ها داریم، به تمام صنایع توسعه پیدا می کند. آن زمان دیگر کارخانه دستمال کاغذی هم در زمان کسری گاز باید تعطیل کند.
وقتی دانش فنی نداریم، نمی‌توانیم ناترازی را حل کنیم
مدیرعامل صنایع پتروشیمی زنجان، تصریح کرد: این وضعیت به کسری برق هم تسری پیدا می کند. اگر امروز در تابستان به دلیل کم آمدن تولیدمان، باید برق را قطع کنیم، در آینده، در زمستان هم باید برق قطع شود. برای حل آن، نیازمند سرمایه گذاری در بالادست هستیم. در این شرایط، همچنان درگیر دانش فنی خواهیم بود. وقتی دانش فنی نداریم، نمی توانیم ناترازی را حل کنیم.
مدیری ضمن آسیب شناسی علل عدم رشد در صنعت پتروشیمی، توضیح داد: حقوق مالکیت در این صنعت، به دلیل سودآوری زیادی که دارد، رعایت نمی شود و سود آن، برای مصارف دیگر صنایع که زیان ده هستند، مانند صنعت سیمان، اختصاص داده می شود، در این شرایط دیگر ظرفیتی باقی نمی ماند که صرف توسعه صنعت شود. مثلا متانی که در منازل سوخته می شود، قیمتش ۱۰۰تومان است، وقتی به متانول یا آمونیاک تبدیل می شود، قیمتش ۵هزارتومان و وقتی به سیمان تبدیل می شود، قیمتش ۲هزارتومان می شود. ما از مکانیسم قیمت گذاری استفاده می کنیم و عملا مانع انگیزه دهی برای توسعه صنعت پتروشیمی می شویم.
متهم کردن پروشیمی به آب‌بری ساده‌انگاری بازاری است/با تداوم ارسال رایگان گاز به منازل، صنعت تعطیل می‌شود
وی متهم کردن پتروشیمی به آب بر بودن را ساده انگاری بازاری دانست و با انتقاد نسبت به اینکه چنین دیدگاه هایی در رویکردهای سیاستگذاران نیز تاثیر داشته است، گفت: از آنجا که امیدوار نیستم مساله ناترازی ها از مسیر اقتصادی و چارچوب دار حل شود، شاید بد نباشد از آنجا که سیاستگذار همچنان می پسندد متان را رایگان به مردم بدهیم، طبقات کم برخوردار برنده این بازی خواهند بود و در این سناریو، صنعت پتروشیمی تعطیل می شود.
پیشنهاد واردات انرژی یا استفاده از ذغال سنگ
مدیری افزود: اما می توان این راه را به سیاستگذار یاد داد که از طریق واردات انرژی، می توان صنعت پتروشیمی را زنده نگه داشت؛ یا اینکه همچنان که تاکنون در مسیر توسعه یک جاهایی عقب رفته ایم، این بار هم برویم و در موضوع استفاده از ذغال سنگ، مانند چین فکر کنیم. هر چند که باید افراد صاحب صلاحیت هم در این باره اظهارنظر کنند، اما باید گفت ما که در میان ۱۰ کشور اول در ایجاد گرمایش در زمین هستیم، اتفاقی نمی افتد که کشور هشتم شویم؛ اما اقلا می توانیم ارتزاق کنیم. این پیشنهاد چالش برانگیز و مناقشه برانگیز است. اما در شرایط تعطیلی صنعت، می توان به این پیشنهادها فکر کرد.
انتهای پیام/.
به گزارش جماران، دکتر محمدرضا مدیری که در نشست آکادمی دانایان با عنوان « بررسی چشم‌انداز صنعت پتروشیمی در ایران» سخن می گفت، با بیان اینکه عمده توجه ما در پتروشیمی این است که سراغ صنعت پلاستیک، لاستیک، منسوجات و صنایع سلولزی و کودهای شیمیایی و به طور مشخص، رده های ذیل آمونیاک یا اوره برویم و متانول به عنوان مهم ترین الکل صنعتی در ذهن ما شکل می گیرد، خاطرنشان کرد: بدون فعال بودن و قوی بودن در صنعت پتروشیمی در صنایع بلندپروازانه ای مانند تامین انرژی های نو هم عقب خواهیم بود.
وی با یادآوری اینکه مصارف وسیعی برای پتروشیمی وجود دارد، ضمن تشریح اهمیت و توسعه این مصارف، افزود: امروز صنعت غذا، بدون صنعت پتروشیمی، بی معنی است. هم از سمت کودهای نیتروژنی که مصرف رو به رشدی هم دارد و هم از مسیر بسته بندی و نگهداری، صنعت پتروشیمی در آن دخالت دارد.
مصرف گاز طبیعی در میزان و نرخ رشد در آینده، افزایشی است
مدیرعامل صنایع پتروشیمی زنجان با بیان اینکه رفتار صنعت انرژی و چشم اندازش در دنیا، علامت های بسیار مهمی برای توسعه صنعت به ما می دهد تا درک کنیم، آیا به صنعت پتروشیمی آنقدر که در ایران پرداخته می شود در دنیا هم مورد توجه قرار می گیرد و صنعت مهمی است یا به دلیل ویژگی خاص کشور ما، در ایران مورد توجه قرار گرفته است، توضیح داد: جهت مصرف انرژی در دنیا نشان می دهد در برخی از منابع انرژی، تغییرات چندان جدی رخ نخواهد داد؛ مثلا در انرژی هسته ای، با اینکه کل مصرف انرژی در دنیا رشد می کند، قدر مطلق انرژی هسته ای تقریبا ثابت است. پس نسبتش از مصرف آینده دنیا، با شیب بسیار کوچکی کاهنده است. اما در انرژی های تجدیدپذیر، تلاش می شود با شیب فزاینده ای رشد کند.درباره انرژی های برق آبی، رشد در ردیف رشد جهانی انرژی است. چیزی است که کاهشی دیده می شود ، مصرف ذغال سنگ و نفت است. درواقع انرژی های فسیلی را کاهنده می بینیم، به جز گاز طبیعی که با اینکه انرژی فسیلی است، در میزان و نرخ رشد در آینده رشد داشته است.
سهم مصرف انرژی ایران، ۲درصد سهم مصرف دنیا است
مدیری در تشریح راهبردهایی که ایران باید برای سمت و سو دادن به منابع خود مورد توجه قرار دهد، گفت: از شروع سده جدید میلادی، رشد مصرف انرژی ما در مقایسه با میانگین جهانی، مقداری بیشتر بوده است . سهم مصرف انرژی ایران، ۲درصد سهم مصرف دنیا است. تخمین زده می شود که سهم ما از تولید ناخالص جهانی بین ۰.۶۹ تا ۱.۲ درصد است. چه بدبینانه و چه خوش بینانه روشن است که سهم ما در مصرف انرژی دنیا، مقداری از سهم مان در تولید ناخالص جهانی بیشتر است.
سرانه مصرف انرژی در ایران، ۲ برابر متوسط جهانی است/۶ درصد از انرژی ناشی از گاز طبیعی در دنیا را مصرف می کنیم
وی با بیان اینکه سرانه مصرف انرژی در ایران، ۲ برابر متوسط جهانی است، اظهارداشت: سرانه مصرف انرژی در ایران، برخلاف دنیا که همیشه ثابت است، صعودی بوده و اکنون به ۲برابر متوسط مصرف جهانی رسیده است. ۲۳درصد سبد انرژی دنیا، بر پایه گاز طبیعی است و ایران ۶درصد از کل انرژی که در دنیا از محل گاز طبیعی تامین می شود را مصرف می کند. و در سبد انرژی ما به جای ۲۳ درصد، ۵۶ درصد از گاز طبیعی استفاده می کنیم. به این معنا که برخلاف روشی که متوسط دنیا از منابعش استفاده می کند، ایران بار زیادی از تامین منابع انرژی خود را روی گاز طبیعی گذاشته است.
هزینه زیادی برای انرژی هسته ای دادیم، اما هنوز سهم آنچنانی نداریم
به گزارش جماران، مدیرعامل صنایع پتروشیمی زنجان، اضافه کرد: برخلاف اینکه هزینه زیادی برای انرژی هسته ای دادیم، هنوز سهم آنچنانی نداریم. درخصوص نفت هم باید گفت از دهه ۶۰، عملا سبد انرژی را از نفت به سمت گاز طبیعی در مصارف صنعتی، خانگی و تجاری برده ایم و عمده مصرف ما از نفت، روی حمل و نقل سوار شده و بیشتر بنزین است. عمده افزایش مصرف انرژی، با افزایش مصرف گاز جبران شده است. ۲۸درصد صنعت و حمل و نقل، ۴۰درصد تجاری و خانگی بوده است. اقتصاد سیاسی این ارقام، به ما علامت می دهد که مثلا در افق ۱۰ سال آینده، با قطع انرژی در هر بخش، چه تهدیدهایی در این حوزه ها خواهیم داشت.
هر درخواستی برای افزایش انرژی را با گاز پاسخ دادیم
مدیری با بیان اینکه هر چقدر تقاضای مصرف انرژی در صنعت افزایش یافته، مصرف گاز هم بالا رفته است، افزود: بقیه انواع انرژی ، در طول دهه ۹۰ ثابت بوده و هر درخواستی برای افزایش انرژی را با گاز پاسخ دادیم. در واقع، بعد از اینکه میدان پارس جنوبی را توسعه دادیم و استفاده از منابع گازی را یادگرفتیم، اشتیاق وسیعی در کشور ایجاد شد و همه منابع را به آن سمت بردیم. تمام بار مصرفی سبد انرژی را بر دوش گاز گذاشتیم و در عین اینکه فرصتی ایجاد شد، تهدیدی هم شکل گرفت.
در افق ۲۰۵۰، تغییرات در سوخت های فسیلی رشد ۴۰ درصدی دارد
وی با بیان اینکه سازمان بین المللی انرژی، برای وضعیت انرژی در آینده دنیا، با مدل سازی، شش سناریو را درخصوص اینکه تا چه میزان انرژی های تجدیدپذیر به کمک ما می آیند، از بدبینانه ترین تا خوش بینانه ترین حالت بررسی و چشم انداز مصرف انواع سوخت ها را ارائه کرده است، توضیح داد: این سناریوها، با تصور عمومی ما در بخش های نخبگی در تناقض است. در بررسی ها از بخش انرژی، تصور عمومی این است که ما باید به طور کلی جهتمان را عوض کنیم و این روزها، روزهای آخر عمر سوخت های فسیلی است. اشتیاق وسیعی روی رد کردن سرمایه گذاری در بخش نفت و پتروشیمی و علاقه برای حرکت به سمت سوختهای تجدیدپذیر و غیرفسیلی می بینیم. در حالی که این مطالعه، کار کردن روی صنایع انرژی غیرفسیلی را رد نمی کند، اما نشان می دهد در افق ۲۰۵۰، تغییرات در سوختهای فسیلی همچنان رشد ۴۰درصدی را دارد و کاهنده نیست، اما رشد انرژیهای تجدیدپذیر بین ۱۰۰ تا ۱۵۰درصد است.
در حوزه گاز طبیعی، سهم مصرف در حال رشد است
مدیرعامل صنایع پتروشیمی زنجان با تاکید بر اینکه در این مدل سازی، در بخش تجاری و مسکونی، رشد چندانی رخ نمی دهد و عمده تغییرات در بخش صنعت است. این نشان می دهد ما باید عمده توجه خود را روی صنعت بگذاریم، خاطرنشان کرد: در واقع، سهم استفاده از نفت کاهش می یابد و انرژی های تجدیدپذیر، جای آن را می گیرند. اما در حوزه گاز طبیعی، مصرف و سهم در حال رشد است. در حالی که خیلی ها تصور می کنند اساسا از این مزیت رقابتی که درباره نفت و گاز داریم، چیزی باقی نمی ماند. به طور مشخص، گاز طبیعی به دلیل اینکه هنوز یک منبع طبیعی مثبت است، هم سهم می گیرد و هم رشد به خود اختصاص می دهد.
به دلیل تحریم ها، اوره صادراتی ایران، به اسم کشورهای دیگر ثبت می شود
وی با اشاره به رشد تقاضا برای محصولات پتروشیمی، خصوصا با توجه به شرایطی که درکشورهای در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور دیده می شود، این وضعیت را باعث تحت فشارقرار گرفتن پتروشیمی ها در جهت تامین بازار عنوان کرد و با بیان اینکه صادرات آمونیاک در ایران از سال ۲۰۱۵، صعودی بوده اما بعد، افت شدیدی به لحاظ دلاری داشته است، گفت: دوگانه تحریم و قیمت باعث این افت شده است. سال ۲۰۱۰، وضع خوب بوده است. تا سال ۲۰۱۵ به واسطه اینکه می توانستیم صادرات داشته باشیم، آسودگی در تحریم داشتیم اما بعد از آن وضعمان چندان مناسب نبوده است. درباره «اوره» نیز به دلیل تحریم ها، آمار بین المللی درباره میزان تولید و صادرات ایران وجود ندارد؛ چرا که اوره ای که ایران صادر می کند، عملا به اسم کشورهای دیگر ثبت می شود. با این حال ایران بازیگر مهمی در تامین اوره است.
در تولید آمونیاک، فرصت هایی را از دست داده ایم و فرصت های محدودی داریم که ممکن است از دست برود
مدیری با بیان اینکه در کودهای نیتروژنی، متانول، صنایع پلاستیک در چشم انداز ۲۰۳۰ و ۲۰۵۰، تغییرات تقاضای متانول چندان جدی نیست اما در پتروشیمی ذیل نفت، رشد جدی است و به دلیل اینکه بازیگر مهمی در این صنعت هستیم، باید بتوانیم در این رشدها سهم داشته باشیم، اضافه کرد: انتظار می رود تا سال ۲۰۵۰، بیش از ۳۰ درصد آمونیاک دنیا در هند، آسیای جنوب شرقی و خاورمیانه تولید شود. حضور هند در این پیش بینی ها جالب است و به ما این علامت را می دهد که ما فرصت هایی را از دست داده ایم و فرصت های محدودی داریم که ممکن است از دست بدهیم
به دلیل افزایش رقابت، گشاده دستی در یافتن مشتری را از دست خواهیم داد
مدیرعامل صنایع پتروشیمی زنجان، برخلاف تصور در بازار سرمایه، در رشد مصرف محصولات پتروشیمی، جایگزین جدی وجود ندارد و افزایش جمعیت و بهبود رفاه در دنیا که در رشد اقتصادی دیده می شود این چشم انداز را ایجاد می کند که در افق ۲۰۵۰، تقاضای محصولات پتروشیمی در دنیا رشد پیدا کند، گفت: در صنایع پتروشیمی، سطح رقابت به دلیل اینکه تولید اقتصادی می شود، افزایش پیدا خواهد کرد و این رقابت را برای ما دشوار می کند و گشاده دستی برای پیدا کردن مشتری را از دست خواهیم داد. بر اساس این گزارش، آمریکا ۴۰ درصد ظرفیت جهانی تولید محصولات بر پایه اتان را به دست خواهد آورد. آمریکا در اتان که ما و عربستان سالها است در آن مطرح هستیم، سهم جدی می گیرد.
به گفته مدیری؛ با اینکه یک دهه سخت بر اقتصاد ایران گذشته، اما بخش پتروشیمی توانسته سهم خود را حفظ و رشد کند. موضوع پتروشیمی به دلیل اینکه توانسته ارز را برای کشور تامین کند، بیشتر نمود یافته و خود را در معرض دید سیاستگذار برده است. اکنون باید بررسی کرد که چقدر ما موفق بوده ایم خود را در بازار جهانی جا بیندازیم، با اینکه آمار دقیقی در این باره وجود ندارد. بسیاری از محصولاتی که می فروشیم، عملا دوبار صادر می شود. یک بار به چین یا کشورهای نزدیک مانند ترکیه و بعد از آن دوباره صادر می شود و با تغییر اسم ، صادرات آن انجام می شود. این وضعیت، اهمیت صنعت پتروشیمی را برای اقتصاد ایران نشان می دهد. در همین مدت، سهم صادرات شیمیایی عربستان، ۱.۵ درصد و ۸ برابر ایران بوده است.
اصلی ترین چالشی که صنعت پتروشیمی را تهدید می کند، ذخایر انرژی است
به گزارش جماران، وی با بیان اینکه عمدتا کشورها به سمتی می روند که در محصولات شیمیایی از رفقایشان خرید می کنند و این برای ما تهدیدی است، چرا که هر چه دامنه رفقایمان کاهش پیدا می کند، با افزایش در ریسک صادرات مواجه می شویم، تحریم را یکی از دلایل بنیادین چالشهای پیش روی صنعت پتروشیمی در ایران دانست و گفت: علاوه بر آن، اصلی ترین چالشی که صنعت پتروشیمی را در ایران تهدید می کند، مساله ذخایر و منابع انرژی است. در واقع، مهم ترین تهدید ما، ناترزای انرژی است.
اولین دارنده منابع هیدروکربنی دنیا هستیم
مدیرعامل صنایع پتروشیمی زنجان، با یادآوری اینکه بزرگترین دارنده منابع گاز طبیعی در دنیا هستیم و برخی از مطالعات آن را اولین دانسته و عنوان کرده اند به دلیل محدودیت در تکنولوژی، امکان کشف نداشته ایم، تصریح کرد: ایران چهارمین دارنده ذخایر نفت و در مجموع اولین دارنده منابع هیدروکربنی دنیا است، ادامه داد: در تولید گاز در ایران، در دهه ۷۰، رشد قابل توجه و بسیار مهمی در تاریخ توسعه صنعتی داشتیم و تولید گازمان را با توسعه و برداشت ها از میدان های متعدد از فازهای متعدد در پارس جنوبی رشد دادیم. مخزن پارس جنوبی، مخزن نفتی بسیار مهم است. به این دلیل که برش های سبک نفتی فوق العاده ای دارد و مثل چاه های نفتی ما که عمدتا مایع از آن بیرون می آید نیست. عمده ترکیب همراه با گاز طبیعی است و این منبع ثروتی متفاوت از سایر منابع است. این مخزن مشترک ما با قطر، بسیار حائز اهمیت است.
میزان برداشت ما از پارس جنوبی، رو به افول است/مانند مویرگ، همه جا را لوله کشی گاز کردیم!
مدیری گفت: انتهای نمودار برداشت و حفظ برداشت ما از مخزن پارس جنوبی، رو به افول است. همزمان که می توانستیم تولید کنیم، تقاضایمان را درکشور بالا بردیم. بعد از انقلاب، با هزینه بسیار سنگینی، تقریبا به هر جای کشور، مانند مویرگ، لوله کشی گاز را برده ایم! تقریبا کسی در دنیا، این رفتار را نکرده است. معادل کل لوله کشی های گاز در دنیا، ما در ایران لوله کشی کرده ایم! در حالی که معمولا وقتی می خواهند برای مصرف خانوار انرژی ببرند، از طریق برق این کار را می کنند . ما در ایران هر دو را انجام دادیم. هم گاز را بردیم و هم برق را نزدیک کردیم. اکنون نیز عقب نشستن از رفاهی که گاز به ما می دهد، بسیار دشوار است؛ چرا که گاز منبع هیدروکربنی کم خطر و کم آلاینده است و کیفیتی که در مصرف خانگی می دهد، از سایر منابع بیشتر است.
تولید درحال افت است، مصرف نیز به‌دلیل قطعی‌ها درحال افت/پارسال ۵۱ روز، گاز بسیاری از صنایع قطع بود
به گزارش جماران، وی ادامه داد: جدای از اینکه تولیدمان در حال افتادن است، مصرفمان نیز به این دلیل که ناچار شدیم قطعی بدهیم، در حال افتادن است. سال قبل، برای ۵۱ روز، گاز بسیاری از صنایع را قطع کردیم و به این دلیل، مصرف کاهش یافته است.
مدیرعامل صنایع پتروشیمی زنجان با اشاره به تعهدات صادراتی گاز از سوی ایران به دیگر کشورها، گفت: از ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱، بخش عمده ای از صادراتمان به روش سوآپ بوده است. گاز را می گرفتیم و به مقاصد صادراتی مان صادر می کردیم. عمده مقصد صادراتی ما ترکیه بوده که قیمت جذابی هم داشته است، هر چند که قیمت صادرات گاز بعد از جنگ اوکراین متفاوت شد. از ۲۰۱۹ که اختلافات با کشورهایی که از آنها گاز می گرفتیم اوج گرفت، واردات ما کاهش پیدا کرد اما تعهد صادراتی ما انجام می شد. در عین حال، به دلیل نیاز به ارزآوری، ناچار شدیم صادراتمان را توسعه دهیم و سهم عراق را هم توسعه دادیم. واردات ما به سمت ناچیز شدن رفت و حتی با آمدن دولت سیزدهم هم با اینکه قرارداد سواپ برگشت، حجم گازی که وارد می کنیم، آنچنان زیاد نیست. این تعهد نشان می دهد در زمان سرما هم از سهم صادراتمان کاهش ندادیم، اما مصرف داخلی را کاهش دادیم که خود را در قطعی ها نشان داد
دهه آینده، به وارد کننده انرژی تبدیل می‌شویم/نمودارها به شدت ترسناک و آخرالزمانی است
مدیری، نمودارهای نشان دهنده میزان مصرف و تولید گاز در سالهای آینده را به شدت ترسناک و آخرالزمانی توصیف کرد و افزود: اگر نرخ رشد مصرف گاز، به همین منوال ادامه پیدا کند و تغییری در سیاستگذاری نداشته باشیم، نزدیک به یک دهه آینده، فارغ از اینکه اکنون وضعیت ما در برداشت و سرمایه گذاری چگونه است، به وارد کننده خالص انرژی تبدیل خواهیم شد. کشوری که بیشترین منابع هیدروکربنی را دارد، در افق ۱۰ تا ۱۲ ساله به یک واردکننده جدی انرژی تبدیل خواهد شد و این مهم ترین چالش و تهدید برای صنعت پتروشیمی است.
صنعت پتروشیمی در دولت روحانی، برای وزارت نفت جذاب نبود
وی با بیان اینکه شرکت ملی صنایع پتروشیمی از اواسط دهه ۷۰ رشد و تعهد بسیار جدی به توسعه صنعت پتروشیمی داشت، اما بعد از آن این رشد با خصولتی سازی متوقف شد در دهه ۹۰ و در دوره یازدهم و دوازدهم، صنعت پتروشیمی اصلا برای وزارت نفت جذاب نبود، گفت: تصورشان این بود که این صنعت را نباید توسعه داد و به طور خاص تبلیغات در صنعت پتروشیمی ذیل گاز، علیه پتروشیمی بود و به دنبال محدودیت و قطع تولید متانول و اوره بود. اواخر دولت دوازهم و ابتدای دولت سیزدهم، توجه به این صنعت مجددا افزایش یافت و طرح هایی که سالها متوقف شده بودند تامین مالی شدند.
وی ضمن اشاره به اهمیت روابط با هند برای تامین مواد پایه ای این کشور، گفت: متاسفانه در آمارها دیدیم که هندوستان تولید ۵میلیون تن آمونیاک را در برنامه داشته و جلو هم رفته است. آنچه که قرار بوده در ایران تولید به هندوستان صادر شود، اکنون دیگر هند مستقلا می سازد و جلو هم رفته است.
مصرف انرژی صنایع پتروشیمی بسیار بالا و ارزش صادراتی آن پایین است/یک سوم تولید ناخالص داخلی از پتروشیمی است
به گزارش جماران، در ادامه، مدیری با بیان اینکه مصرف انرژی صنایع پتروشیمی به شدت بالا و ارزش صادراتی آن پایین است، ادامه داد: با این حال، یک سوم تولید ناخالص داخلی ما هم از پتروشیمی می آید و در واقع روی صنایع انرژی بر تمرکز گرفته است. بخش مهمی از اقتصاد ایران، در سطحی است که سطح پیچیدگی بالایی ندارد. با اینکه این صنعت خیلی مهم است، اما برخلاف تبلیغات، چندان اشتغال زایی نمی کند ، به شدت انرژی بر است و محصولی هم که می دهد، محصول گرانی هم نیست.
با وجود همه این ویژگی ها، جهت گیری جهانی به سمت پتروشیمی است
مدیرعامل صنایع پتروشیمی زنجان، اظهارداشت: با اینکه این صنعت به ظاهر نقطه ضعف دارد و همین ویژگی ها است که ما را در فضای بازار سرمایه به صنعت پتروشیمی بدبین می کند، اما با وجود همه این ویژگی ها، جهت گیری جهانی به سمت پتروشیمی است.
۲۳ درصد تولید محصولات پتروشیمی، صرف داخل می‌شود/از عربستان و چین عقب هستیم
وی با بیان اینکه ۲۳ درصد تولید محصولات پتروشیمی، صرف داخل می شود و در بازار جهانی هم چندان نتوانسته ای ادعایی کنیم، یادآورشد: تولید این محصولات، خصوصا پلمیرها و آمونیاک نیز پیچیدگی کمی دارند. البته کلیت اقتصاد ایران، نشان می دهد که ما نتوانسته ایم به لحاظ رشد پیچیدگی، در تولید محصولات توسعه ای داشته باشیم و برای نمونه از عربستان و چین عقب هستیم و چشم اندازی که داریم نیز همچنان ادامه این وضعیت است. انتظار اینکه پیچیدگی محصولات ما در دنیا بیشتر شود، وجود ندارد.
سطح دانش فنی ما در همان حد سالهایی که روابط بین‌الملل خوب داشتیم، مانده است
مدیری خاطرنشان کرد: یکی از موانع جدی در توسعه پتروشیمی ما، این است که به دلیل اینکه سالها است که ما به دانش فنی دسترسی نداریم و تقریبا سطح دانش فنی ما در همان حدود سالهایی که روابط بین الملل خوب داشتیم، مانده است. عربستان به دلیل اینکه دسترسی خوبی دارد، با فاصله، شاخص پیچیدگی محصولاتش از ما بیشتر است. به همین دلیل، مکررا در گزاره هایی که از مدیران ارشد کشور می شنویم، بحث «تکمیل زنجیره» مطرح می شود، اما این مساله، نیازمند دانش فنی است. ما کالای ۳۰۰ و ۴۰۰ دلاری صادر می کنیم، کالای ۲هزاردلاری، ۱۸۰۰ دلاری و ۳۵۰۰ دلاری وارد می کنیم. همان کود را می دهیم، کود با تکنیک بالاتر و برای رده های خاص کشاورزی وارد می کنیم!
فساد بخشی از چالش پیش روی توسعه صنعت پتروشیمی است
وی با بیان اینکه علاوه بر تحریم ها، مساله فساد را نیز باید بخشی از چالشهای پیش روی توسعه صنعت پتروشیمی کشور دانست و باید گفت فساد نیز بخشی از ساختار محیط کسب و کار ایران شده است، گفت: باید درخصوص ناترازی انرژی فکری کنیم. مرکز پژوهشهای مجلس، ارقام مصرف در بخش های تجاری، خانگی و صنعتی را منتشر کرد. هر چند میزان تولیدات محرمانه است، اما می توان گفت ما در افق ۱۴۰۵ تا۱۴۱۰، نزدیک به ۳۰درصد، کسری گاز داریم. کل گاز طبیعی که به صنعت می دهیم، حدود ۳۳درصد است. از آنجا که در رفتار اقتصاد سیاسی مان، هر وقت کسری داریم، گاز صنعت را قطع می کنیم، در ماه هایی از سال باید گاز تمام صنایع را قطع کنیم. مساله ای که اکنون برای فولادی ها، سیمانی ها و پتروشیمی ها داریم، به تمام صنایع توسعه پیدا می کند. آن زمان دیگر کارخانه دستمال کاغذی هم در زمان کسری گاز باید تعطیل کند.
وقتی دانش فنی نداریم، نمی‌توانیم ناترازی را حل کنیم
مدیرعامل صنایع پتروشیمی زنجان، تصریح کرد: این وضعیت به کسری برق هم تسری پیدا می کند. اگر امروز در تابستان به دلیل کم آمدن تولیدمان، باید برق را قطع کنیم، در آینده، در زمستان هم باید برق قطع شود. برای حل آن، نیازمند سرمایه گذاری در بالادست هستیم. در این شرایط، همچنان درگیر دانش فنی خواهیم بود. وقتی دانش فنی نداریم، نمی توانیم ناترازی را حل کنیم.
مدیری ضمن آسیب شناسی علل عدم رشد در صنعت پتروشیمی، توضیح داد: حقوق مالکیت در این صنعت، به دلیل سودآوری زیادی که دارد، رعایت نمی شود و سود آن، برای مصارف دیگر صنایع که زیان ده هستند، مانند صنعت سیمان، اختصاص داده می شود، در این شرایط دیگر ظرفیتی باقی نمی ماند که صرف توسعه صنعت شود. مثلا متانی که در منازل سوخته می شود، قیمتش ۱۰۰تومان است، وقتی به متانول یا آمونیاک تبدیل می شود، قیمتش ۵هزارتومان و وقتی به سیمان تبدیل می شود، قیمتش ۲هزارتومان می شود. ما از مکانیسم قیمت گذاری استفاده می کنیم و عملا مانع انگیزه دهی برای توسعه صنعت پتروشیمی می شویم.
متهم کردن پروشیمی به آب‌بری ساده‌انگاری بازاری است/با تداوم ارسال رایگان گاز به منازل، صنعت تعطیل می‌شود
وی متهم کردن پتروشیمی به آب بر بودن را ساده انگاری بازاری دانست و با انتقاد نسبت به اینکه چنین دیدگاه هایی در رویکردهای سیاستگذاران نیز تاثیر داشته است، گفت: از آنجا که امیدوار نیستم مساله ناترازی ها از مسیر اقتصادی و چارچوب دار حل شود، شاید بد نباشد از آنجا که سیاستگذار همچنان می پسندد متان را رایگان به مردم بدهیم، طبقات کم برخوردار برنده این بازی خواهند بود و در این سناریو، صنعت پتروشیمی تعطیل می شود.
پیشنهاد واردات انرژی یا استفاده از ذغال سنگ
مدیری افزود: اما می توان این راه را به سیاستگذار یاد داد که از طریق واردات انرژی، می توان صنعت پتروشیمی را زنده نگه داشت؛ یا اینکه همچنان که تاکنون در مسیر توسعه یک جاهایی عقب رفته ایم، این بار هم برویم و در موضوع استفاده از ذغال سنگ، مانند چین فکر کنیم. هر چند که باید افراد صاحب صلاحیت هم در این باره اظهارنظر کنند، اما باید گفت ما که در میان ۱۰ کشور اول در ایجاد گرمایش در زمین هستیم، اتفاقی نمی افتد که کشور هشتم شویم؛ اما اقلا می توانیم ارتزاق کنیم. این پیشنهاد چالش برانگیز و مناقشه برانگیز است. اما در شرایط تعطیلی صنعت، می توان به این پیشنهادها فکر کرد.
انتهای پیام/.
https://naftara.ir/vdchkknz.23nx-dftt2.html
پربيننده ترين خبرها