سود کلان دیگر در اولویت صنعت نفت نیست

به گزارش اختصاصی نفت آرا، سالیان سال بود که صنعت نفت سرمایه گذاران را جذب بازدهی بالا و دائمی خود می کرد. حتی در دوران کاهش قیمت نفت، شرکت های بزرگ نفتی یا همان «بیگ اویل» روش هایی برای ادامه پرداخت سود سهام پیدا می کردند، حتی گاهی در مواقع دشوار مجبور به کاهش سود سهام بودند. اکنون، به طور فزاینده ای روشن شده است که سود سهام ـ و سود شرکت ها به طور کلی ـ دیگر دلیل اصلی جذب سرمایه گذار نمی تواند باشد. سرمایه گذاران امروز از سرمایه گذاری های نفتی خود چیزهای دیگری می خواهند.

در واقع، مفهوم بازده سرمایه همچنان اهمیت دارد. اما تنها دلیل سرمایه گذار برای خرید یا ماندن در یک شرکت نفتی نیستند. اکنون، این پایداری و تحمل پذیری شرکت نفتی است که توجه روزافزونی را به خود جلب می کند. بعداً در این باره بیشتر توضیح می دهیم. حتی اگر امروزه بازدهی تنها اولویت سرمایه گذاران بود، دیگر آنها خوشحال نبودند.

در مطالعه ای که اخیراً «بوستون کپیتال گروپ» انجام داد، در سال 2006، متوسط بازده سرمایه در فعالیت های بالادستی در میان شرکت های بزرگ نفتی بیش از 27 درصد بود. در سال 2019، این رقم به بیش از 3.5 درصد هم نرسید. این موضوع قبل از همه گیری ویروس کرونا در جهان و اجبار برای کاهش شدید هزینه ها بود. این مطالعه نشان داد که بازده صنعت نفت در برابر نوسان قیمت ها انعطاف اندکی دارد.

تفاوت آنقدر فاحش است که نمی توان آن را تصادفی انگاشت. در واقع، نویسندگان این مطالعه متذکر می شوند که تغییر قابل توجه در صنعت نفت طی دوره بین سال های 2006 و 2019 همان تغییر در پرتفولیوی دارایی های بالادستی شرکت ها بوده است.

«بوستون کپیتال گروپ» در گزارش خود به این نکته اشاره کرد که تا حدود سال 2006، تا 80 درصد از سهام شرکت های بزرگ نفتی را دارایی های معمولی نفت و گاز تشکیل می داد. از آن دوران به بعد، آنها وارد سوژه هایی مانند دیپ واتر و شیل شده اند. با وجود اینکه سالهاست سرمایه گذاران از کاهش هزینه های تولید دیپ واتر و شیل افسانه هایی را می شنوند، اما هیچکدام از آنها به واقعیت تبدیل نشده است.

به طور کلی، اکتشاف و تولید غیر متعارف و عمیق در آب بسیار پرهزینه تر از چاه های کم عمق آب و نفت معمولی است. برای آب های عمیق، همانطور که از نام آن مشخص است، چالش های فیزیکی، همچون عمقف مطرح می شود. سرمایه گذاری در شیل نیز باید به دلیل هزینه های بالای شکست هیدرولیکی  به شکل قابل توجهی بالا باشد.

امروزه توجه بیشتری بر زمان بازده سرمایه با روش شکست هیدرولیکی متمرکز شده است: که هزینه بسیار کمتری را برای برگشت سرمایه نیاز دارند. اما بر خلاف چاه های معمولی، طول عمر آنها بسیار کمتر است. به طور خلاصه، وعده ای که نسبت به چاه های عمیق و غیرمعمول در برگشت سرمایه داده شده بود، عملی نشد.  

از زمانی که روند توجه به شاخص های زیست محیطی، پایایی و مدیریت اجتماعی اوج گرفته است، سرمایه گذاران نیز از شرکت های بزرگ نفتی ناراضی هستند. اکنون تعداد فزاینده ای از افرادی که به دنبال شرکتی برای خرید هستند، قصد دارند بدانند که آیا این شرکت در برابر مسائل محیط زیستی مسئولیت پذیر است، یا خیر. این تنها از سر انگیزه های نوع دوستی نیست. سرمایه گذاران می دانند که تغییرات آب و هوایی برای بسیاری از شركت ها تهدیدی وجودی است و هرچه مسئولیت محیط زیست در یك شركت بیشتر باشد، شانس زنده ماندنش نیز بیشتر است.

بدیهی است که شرکت های نفتی، در حوزه مسئولیت زیست محیطی جایگاه قدرتمندی ندارند. اما موضع آنها آنگونه که تصور می شود هم شکننده نیست. تقاضای جهانی برای انرژی در حال رشد است و با وجود همه گیری پاندمیک، برای آینده قابل مشاهده نیز ادامه خواهد یافت. و این بدان معناست که نفت و گاز مورد نیاز جهانیان خواهند بود. 

به گزارش «آرگوس مدیا»، به نقل از باب مگوایر، مدیر عامل «کارلایل گروپ»، خطاب به به مجمع اطلاعات انرژی، "از یک طرف، انتقال انرژی مساله ای واقعی است و همچنان نیز به قوت خود باقی است. از طرف دیگر، امروز 280 میلیون ماشین در جاده های آمریکا وجود دارد که 279 میلیون از آنها با بنزین کار می کنند و متوسط طول عمر یک وسیله نقلیه نیز 12 سال است."

نیاز به نفت و گاز ادامه خواهد داشت. اما با توجه به تغییر نگرش سرمایه گذاران نسبت به صنعت انرژی، در راستای جلب رضایت آنها باید تولید نفت و گاز متفاوت باشد. طبق مطالعه «بوستون کپیتال گروپ»، 65 درصد از سرمایه گذاران نفتی می خواهند شرکت ها فاکتورهای ESG را نسبت به سود در اولویت قرار دهند، حتی اگر این امر تاثیری منفی بر سود داشته باشد.

حدود 83 درصد معتقد هستند که شرکت های بزرگ نفتی باید در تجارت اصلی خود گزینه های کم کربن را برای سرمایه گذاری در نظر بگیرند. اکثریت 86 درصد معتقدند که سرمایه گذاری شرکت های نفتی در فناوری انرژی پاک باعث جذابیت بیشتر آنها برای سرمایه گذاران خواهد شد. این موضوع باید تصویری کاملاً واضح در اختیار شرکت های بزرگ نفتی قرار دهد.

برخی اظهار می کنند که شرکت های بزرگ نفتی در حال حاضر به همین سمت می روند، و گواه این ادعا غول های بزرگ نفتی اروپایی است که سرمایه گذاری های ده ها میلیاردی را در زمینه انرژی های تجدیدپذیر دریافت کرده اند. اما برخی دیگر معتقدند که این تنها یک وعده است و کسب و کار آنها تغییرات بزرگ و محسوسی را در خود نمی بیند. 

در واقع، بلندپروازی های سبز شرکت های بزرگ نفتی هرچه که باشد، آنها باید همچنان به کار اصلی خود در زمینه استخراج سوخت های فسیلی نیز ادامه دهند. آنها برای تأمین هزینه های انرژی تجدیدپذیر خود به درآمد حاصل از این تجارت اصلی نیاز دارند. البته می توانند این کار را به شکلی متفاوت انجام دهند. مطالعه «بوستون کپیتال گروپ» پیشنهاد می کند که شرکت ها بر تولید با هزینه کم متمرکز شوند، اقدامات لازم برای کاهش سرمایه ها را عملی کنند و توجه بیشتری به کاهش ریسک ها داشته باشند. همه اینها باید بر تنوع اجتناب ناپذیر در انرژی جایگزین همراه شود تا آنها را در برابر شوک های قیمت نفت در آینده مقاوم کند.