با وجود انعقاد قرارداد «حقآبه هیرمند» از اوایل دهه پنجاه، در سال‌های اخیر و هم‌زمان با کاهش بارش‌ها و گسترش خشکسالی در سیستان، میزان ورودی آب هیرمند به دریاچه هامون مرتبا کاهش یافته است. عدم حقابه هیرمند به دلیل نبود دولت پاسخگو در افغانستان، ساخت «بند کجکی» روی هیرمند، نصب و به‌کارگیری انواع پمپ در مسیر رود هیرمند برای کشاورزی در افغانستان، خشک‌شدن دریاچه هامون که هفتمین تالاب بین‌المللی جهان است را در پی داشته است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی نفت آرا،این مسئله موجب قطع منبع زندگی حدود ۵۰۰ هزار سیستانی، کاهش چشمگیر پرندگان بومی سیستان، انقراض گاو سیستانی، تنگدستی و ناامنی‌های متعاقب آن به واسطه فعالیت قاچاق مواد مخدر و گروه‌های تروریستی، مهاجرت گسترده سیستانیان به مناطق شمالی ایران و زوال روزافزون صنایع دستی سیستان شده است.
در طول سال‌های پس از انقلاب، دولت ایران تلاش کرده از احقاق حقوق مردم سیستان از سهم آب هیرمند دفاع کند اما اخیرا و در آستانه هفته دولت سال ۱۴۰۲ علی‌اکبر محرابیان وزیر نیروی دولت سیزدهم در گفت‌وگوی تلویزیونی مطالبی را گفته که تعجب همگان را برانگیخت.
در طول سال‌های پس از انقلاب، دولت ایران تلاش کرده از احقاق حقوق مردم سیستان از سهم آب هیرمند دفاع کند اما اخیرا و در آستانه هفته دولت سال ۱۴۰۲ علی‌اکبر محرابیان وزیر نیروی دولت سیزدهم در گفت‌وگوی تلویزیونی مطالبی را گفته که تعجب همگان را برانگیخت.
گاف‌های دولت رئیسی درباره حقابه هیرمند
او درباره حقآبه هیرمند گفته «همکاران ما بازدیدی از ایستگاه آب‌سنجی دهراود هیرمند صورت دادند. این بازدید نشان داد خشکسالی در افغانستان نیز جدی است و بهتر است که اطلاعات تکمیلی را وزارت امور خارجه بدهد.»
هر چند محرابیان به پیگیری حقابه تأکید کرد، ولی بدون اشاره به جزئیات سخنانش درباره خشکسالی در افغانستان و اینکه چگونه با یک بار بازدید بدون دریافت اطلاعات سال آبی از یک ایستگاه آب‌سنجی به این نتیجه دست یافته، به همین نکته اکتفا و موضوع را به پیگیری وزارت خارجه تقلیل داد.
کارشناسان بخش فنی و حقوقی آب می‌دانند که بررسی میانگین بارش دوره‌ای در یکبار بازدید از ایستگاه آب‌سنجی میسر نبوده و همچنین ایستگاه آب‌سنجی دهراود تنها ورودی آب به رود هیرمند را نشان می‌دهد. این در حالی‌است که امیرعبدالهیان وزیر امور خارجه درباره بازدید هیات ایرانی پیش‌تر تاکید کرده بود که از سد کجکی «بازدید» شده، اما «به طرف مقابل گفته‌ایم باید تیم ما از سرچشمه بازدید کند.» اما در گزارشی که تسنیم منتشر کرده ذکر شده که «متاسفانه در این سفر، مقامات طالبان، اجازه بازدید از مخزن سد کجکی را که در تصاویر ماهواره‌ای مشخص است، به تیم فنی ایران ندادند.» و تنها هیات فنی ایران از ایستگاه آب‌سنجی بالادست رودخانه هیرمند در افغانستان بازدید کرده است.
«محمد جوانبخت» معاون وزیر نیرو نیز پیش‌تر گفته بود: «هیات کارشناسی ایران پس از مشاهده میزان آب رودخانه در ایستگاه آب‌سنجی دهراود، خواستار تحویل فوری حقابه جمهوری اسلامی ایران شده است. ایستگاه آب‌سنجی دهراود در بالادست بند کجکی است که میزان آب وارد شده به رودخانه هیرمند را محاسبه می‌کند. این محاسبه نشان می‌دهد که امسال پرآب یا کم‌آب بوده است.
این سخنان جوانبخت در تضاد صحبت‌های وزیر نیرو است و به این نکته تاکید دارد که حقابه هیرمند بدون هیچ بهانه‌ای باید دریافت شود و بهانه خشکسالی در افغانستان مردود است.
از آنجا که تصاویر ماهواره‌ای نشان از پربودن مخزن سد دارد، نمی‌توان به صرف بازدید از مرکز آب‌سنجی وضعیت آبی منطقه را تخمین زد. هر چند که در معاهده‌ای که بین ایران و افغانستان منعقد شده، در هر شرایطی (کم‌آبی و پرآبی) سهم ایران به نسبتی از ۲۲ متر معکعب بر ثانیه الزامی است.
هر چند محرابیان به پیگیری حقابه تأکید کرد، ولی بدون اشاره به جزئیات سخنانش درباره خشکسالی در افغانستان و اینکه چگونه با یک بار بازدید بدون دریافت اطلاعات سال آبی از یک ایستگاه آب‌سنجی به این نتیجه دست یافته، به همین نکته اکتفا و موضوع را به پیگیری وزارت خارجه تقلیل داد.
کارشناسان بخش فنی و حقوقی آب می‌دانند که بررسی میانگین بارش دوره‌ای در یکبار بازدید از ایستگاه آب‌سنجی میسر نبوده و همچنین ایستگاه آب‌سنجی دهراود تنها ورودی آب به رود هیرمند را نشان می‌دهد. این در حالی‌است که امیرعبدالهیان وزیر امور خارجه درباره بازدید هیات ایرانی پیش‌تر تاکید کرده بود که از سد کجکی «بازدید» شده، اما «به طرف مقابل گفته‌ایم باید تیم ما از سرچشمه بازدید کند.» اما در گزارشی که تسنیم منتشر کرده ذکر شده که «متاسفانه در این سفر، مقامات طالبان، اجازه بازدید از مخزن سد کجکی را که در تصاویر ماهواره‌ای مشخص است، به تیم فنی ایران ندادند.» و تنها هیات فنی ایران از ایستگاه آب‌سنجی بالادست رودخانه هیرمند در افغانستان بازدید کرده است.
«محمد جوانبخت» معاون وزیر نیرو نیز پیش‌تر گفته بود: «هیات کارشناسی ایران پس از مشاهده میزان آب رودخانه در ایستگاه آب‌سنجی دهراود، خواستار تحویل فوری حقابه جمهوری اسلامی ایران شده است. ایستگاه آب‌سنجی دهراود در بالادست بند کجکی است که میزان آب وارد شده به رودخانه هیرمند را محاسبه می‌کند. این محاسبه نشان می‌دهد که امسال پرآب یا کم‌آب بوده است.
این سخنان جوانبخت در تضاد صحبت‌های وزیر نیرو است و به این نکته تاکید دارد که حقابه هیرمند بدون هیچ بهانه‌ای باید دریافت شود و بهانه خشکسالی در افغانستان مردود است.
از آنجا که تصاویر ماهواره‌ای نشان از پربودن مخزن سد دارد، نمی‌توان به صرف بازدید از مرکز آب‌سنجی وضعیت آبی منطقه را تخمین زد. هر چند که در معاهده‌ای که بین ایران و افغانستان منعقد شده، در هر شرایطی (کم‌آبی و پرآبی) سهم ایران به نسبتی از ۲۲ متر معکعب بر ثانیه الزامی است.
وزیر نیرو از قطعنامه هیرمند بی‌خبر است؟
سوال مهمی که مطرح می‌شود این است که آیا وزیر نیرو از مفاد این قطعنامه مطلع است؟ او که در سخنانش در تلویزیون به‌گونه‌ای هم حق را به افغان‌ها داد و هم توپ را به زمین وزارت امور خارجه انداخت، یکبار دیگر نشان داد که سعی دارد دوره وزارت خود را به خوبی و خوشی بگذراند تا کارنامه‌ای به ظاهر موفق برای خود فراهم کند
https://naftara.ir/vdciqwaz.t1auy2bcct.html
پربيننده ترين خبرها