به گزارش پایگاه خبری تحلیلی نفت آرا، مصرف بنزین از تولید آن فراتر رفت. آنگونه که جواد اوجی وزیر نفت می‌گوید: «به دلیل کم شدن اثر ویروس کرونا و ازسرگیری سفرهای تابستانی، مصرف بنزین در بیشینه تاریخی خود قرار دارد و گاهی از تولید نیز فراتر می‌رود.» بررسی ها نشان می دهد که در برخی از روزهای اخیر مصرف بنزین به حدود ۱۰۷ میلیون لیتر رسیده این در حالی است که تولید بنزین در کشور حدود ۱۰۲ میلیون لیتر اعلام می شود.
البته شنیده ها حاکی از این است که مقدار تولید خیلی کمتر از این حرف ها بوده و حتی در برخی از روزهای تیر حتی به حدود ۷۶ میلیون لیتر رسیده است. با این اوصاف با کسری دست کم ۲۰ میلیون لیتری بین تولید و مصرف در کشور مواجه هستیم، کسری که این روزها اگر قرار باشد که از محل واردات تامین شود، میلیاردها دلار از بودجه کشور را خواهد بلعید.
اما جلیل سالاری معاون وزیر در امور پخش و پالایش به بازار می گوید که این اخبار درست نبوده و تولید همانند سال گذشته است. او ادامه داد که تولید بر اساس تعداد پالایشگاه هایی که در مدار بوده و پالایشگاه هایی که در حال تعمیرات هستند، درنوسان است. به عنوان مثال در برخی از روزهای تیر تولیدمان ۹۴ برخی روزها ۹۸ و ۱۰۰ و حتی ۱۰۴ میلیون لیتر در روز است. اما اعداد ۷۰ و ۸۰ میلیون لیتر در روز منطقی و درست نیست.
تولید بنزین در پتروشیمی ها از سر گرفته می شود؟
هم زمان با کاهش تولید بنزین بسیاری نگرانند که تولید بنزین آلاینده در پتروشیمی ها دوباره از سر گرفته شود. جالب اینجاست که معاون وزیر هم تلویحا این خبر را تایید می کند. آنگونه که سالاری اعلام کرده پتروشیمی ها به دلیل ارزش افزوده و درآمد صادراتی بالایی که بنزین دارد، تمایل زیادی برای ورود به این حوزه دارند. البته وقتی خبرنگار بازار از مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فراورده‌های نفتی پرسید که ممکن است تولید بنزین در پتروشیمی ها دوباره از سر گرفته شود، آقای سالاری در کل قضیه را متنفی دانست.
او گفت که در حال حاضر تولید بنزین در پتروشیمی‌ها نداریم، قبلا هم چنین چیزی وجود نداشته است؛ به طور مثال قبلا ریفرمیت از پتروشیمی‌ها دریافت می‌شد، این‌ها مولفه‌های تولید بنزین هستند و خود بنزین نیستند.
متهمان مصرف بالای بنزین در ایران
دلایل متعددی برای افزایش مصرف بنزین در کشور اعلام می شود. مسئولین مدعی اند که روند روبه رشد مصرف دلیل غیر از افزایش سفرهای تابستانی دارد. آنها همچنین به اختلاف ۷۰ الی ۸۰ درصدی قیمت بنزین در ایران و کشورهای همسایه اشاره کرده و آن را دلیلی برای بالا بودن حجم قاچاق اعلام می کنند. نگاهی به وضعیت قیمت ها نشان می دهد که قیمت گازوئیل در کشورهای همسایه، ۶۰ برابر قیمت آن در ایران است.
اما مرتضی بهروزی فر کارشناس انرژی در اینباره به بازار می گوید: اینکه حجم بالایی قاچاق سوخت اتفاق می افتد تنها ناشی از ناتوانی مسئولین است. چرا که اگر کنترل مرزها به درستی صورت گیرد، شرایط اشتغال افراد در شهرهای مرزی فراهم شود و توزیع سوخت در یک شرایط عادلانه اتفاق می افتاد، دیگر قاچاق نداشتیم.
مافیای خودرو اجازه واردات نمی دهند
اما خودروهای پر مصرف از متهمان اصلی افزایش مصرف بنزین در ایران هستند. مدیر عامل شرکت پخش و پالایش مدعی است که اگر کیفیت خودروهای داخلی متناسب با استانداردهای جهانی باشد، میزان مصرف بنزین دست کم ۵۰ درصد کاهش پیدا می کند. بسیاری امیدوارند که با آزاد سازی واردات شرایط مصرف سوخت در ایران هم کمی کاهش پیدا کند و تولیدکنندگان تلاش بیشتری برای تولید خودروهایی متناسب با استاندارد جهانی تلاش کنند.
هادی حق شناس اقتصاددان می گوید که مافیایی خودرو به قدری قدرتمند هستند که اجازه واردات خودرو را نمی دهند. او با بیان اینکه بسیاری تصمیم گیری ها در ایران نه بر اساس منافع ملی بلکه بر اساس منافع عده ای خاص شکل می گیرد، گفت: هم اکنون شاهد هستیم که مجلس مجو واردات را صادر کرد و نهادهای دیگر هم موافقت خود را با این مساله اعلام کرده اند، اما معلوم نیست که چرا هنوز واردات خودرو به کشور ممنوع بوده و خودروسازان در یک بازار کاملا انحصاری جولان می دهند.
او معتقد است نمی توان ابزار کنترل مصرف را از مردم گرفته و انتظار داشت مردم خود مصرف بنزین خود را کاهش دهند. در شرایطی که مصرف بنزین در خودروهای ایرانی دو برابر استاندارد جهانی بوده و از طرفی واردات هم ممنوع است، حرف زدن از کاهش و کنترل مصرف غیر منطقی و غیر عادلانه است.
مصرف بنزین کشور از مرز ۱۰۰ میلیون لیتر در روز عبور کرده است و تأمین بنزین نیز با توجه به اوج‌گیری سفرهای تابستانی، در وضعیت حداکثری قرار دارد. خودروهای غیر استاندارد عملا کاهش مصرف را غیر ممکن کرده است. در چنین شرایطی کارشناسان مدعی اند که توسعه صنعت سی ان جی می تواند کمک بسیاری برای جلوگیری از تبدیل شدن ایران به واردکننده بنزین بکند.
انتهای پیام/.