کاربرد دیگر اوره به‌‌‌عنوان ماده خام در تولید بعضی از محصولات شیمیایی مانند چسب‌‌‌ است. در سال‌های اخیر تولید عمده این مواد کمک شایانی به صنایع کشاورزی کرده است. به واسطه افزایش بی‌نظیر قیمت اوره در سال‌جاری، شرکت‌های اوره‌ساز بازار سرمایه مورد توجه ویژه سرمایه‌گذاران قرار گرفتند. پتروشیمی‌پردیس، کرمانشاه، خراسان و شیراز جزو شرکت‌های اوره‌‌‌ساز بورسی کشور هستند که در این گزارش به بررسی عملکرد آنها خواهیم پرداخت.
پتروشیمی شیراز
پتروشیمی شیراز به عنوان اولین شرکت پتروشیمی ایران در سال 1343 با هدف تولید کودهای شیمیایی «ازته» فعالیت خود را آغاز کرد. این شرکت در بدو امر با تولید اوره، آمونیاک، نیترات‌آمونیوم و اسیدنیتریک شروع به کار کرد و واحدهای یوتیلیتی آن نیز با توجه به قدمت تاسیس در داخل شرکت طراحی شده است. طی سال‌های 52 تا 95 شرکت پتروشیمی شیراز با طرح‌‌‌های توسعه و نوسازی واحدها مواجه بوده که این اقدامات درنهایت سبد محصولات شرکت را به شرح ذیل رسانده است:
اوره: با ظرفیت اسمی یک‌میلیون و 567‌هزار تن؛ 
آمونیاک: با ظرفیت اسمی یک‌میلیون و 5‌هزار تن؛ 
نیترات آمونیوم: با ظرفیت اسمی 5/ 214‌هزار تن؛ 
متانول: با ظرفیت اسمی 84‌هزار تن؛ 
آرگون: با ظرفیت اسمی 5هزارتن؛
 اسید نیتریک: با ظرفیت اسمی 2/ 341‌هزار تن؛ 
UAN : با ظرفیت اسمی 33‌هزار تن. 
پتروشیمی شیراز در سال 83 در بازار سرمایه پذیرفته شد. این شرکت از واحدهای فرعی گروه گسترش نفت و گاز پارسیان است که کنترل‌کننده نهایی آن شرکت سرمایه‌گذاری غدیر است.
نکته قابل‌توجه در خصوص محصولات پتروشیمی شیراز، انحصار تولید محصول UAN (Liquid urea-ammonium nitrate)  یا کود آمونیوم‌نیترات مایع در کشور و منطقه خلیج‌فارس است. این محصول از سال 1396 به سبد محصولات شیراز افزوده شد. «شیراز» در حال حاضر با ارزش بازار 7/ 28‌هزار میلیارد تومان و قیمت 5634تومان در بازار اول (تابلوی فرعی) بورس معامله می‌شود. P/ E (TTM) سهم برابر با 23/ 8 است. بر اساس صورت‌های مالی 9ماهه منتشرشده از سوی «شیراز»، این شرکت در فصل بهار 7/ 1‌هزار میلیارد تومان، در فصل تابستان 58/ 3‌هزار میلیارد تومان و در فصل پاییز 51/ 3‌هزار میلیارد تومان درآمد عملیاتی داشته است. میزان سود ناخالص شرکت در سه فصل بهار، تابستان و پاییز به ترتیب 973میلیارد تومان، 97/ 1‌هزار میلیارد تومان و 3/ 1‌هزار میلیارد تومان و حاشیه سود ناخالص این سه فصل به ترتیب فصل‌‌‌ها برابر با 57درصد، 55درصد و 37‌درصد بوده است. همچنین «شیراز» در فصل بهار 5/ 127تومان، در فصل تابستان 4/ 258تومان و در فصل پاییز 159تومان سود خالص به ازای هر سهم ساخته است. در 9ماه سال 1400، «شیراز» 8/ 8‌هزار میلیارد تومان درآمد عملیاتی داشته که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 75درصدی را ثبت کرده است. شرکت در این 9ماه 7/ 2‌هزار میلیارد تومان سود خالص داشته که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 17درصدی نشان می‌دهد. سود هر سهم شرکت نیز در 9ماه سال 9/ 544تومان اعلام شد. 
پتروشیمی خراسان
شرکت سهامی پتروشیمی خراسان، به عنوان بزرگ‌ترین پتروشیمی واقع شمال شرق کشـور، در سال 1369 تاسیس شد و از خرداد 1375 با آغـاز فعالیت‌های بهره‌برداری در لیست بنگاه‌های صنعتی و تولیدی کشور قرار گرفت و در سال 1391 در بازار سرمایه کشور پذیرفته شد. این شرکت در بخش گرمخان شهر بجنورد، واقع شده است. پتروشیمی خراسان از واحدهای فرعی شرکت سرمایه‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین (تاپیکو) بوده و واحد نهایی کنترل‌کننده آن شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا) است.
 سبد محصولات خراسان و ظرفیت اسمی آن به شرح ذیل است: 
اوره: با ظرفیت اسمی 496‌هزار تن؛ 
آمونیاک: با ظرفیت اسمی 330‌هزار تن؛ 
کریستال ملامین: 20‌هزار تن. 
طرح توسعه مهم این شرکت که از سال 94 اجرای آن در دستور کار بوده و تاکنون اجرایی نشده است، طرح جی‌تی‌پی‌پی (GTPP) است. این طرح که نام آن مخفف عبارت«Gas To Polypropylene» است، طرحی صنعتی است که بر اساس آن گاز طبیعی به پلی‌پروپیلن تبدیل می‌شود. در این فرآیند، گاز طبیعی به عنوان خوراک در چرخه تولید قرار می‌گیرد و پس از طی سه فرآیند جداگانه به محصول نهایی ختم می‌شود. فرآیندهای تولید متانول از گاز طبیعی شامل تبدیل متانول به پروپیلن و درنهایت تبدیل پروپیلن به پلی‌پروپیلن است. 
ارزش بازار «خراسان» در حال حاضر 22/ 17‌هزار میلیارد تومان و قیمت هر سهم آن 9622تومان است که در بازار دوم بورس معامله می‌شود. P/ E (TTM) سهم برابر با 61/ 5 است. بر اساس صورت‌های مالی 9ماهه منتشرشده توسط «خراسان» این شرکت در فصل بهار 6/ 838میلیارد تومان، در فصل تابستان 22/ 1‌هزار میلیارد تومان و در فصل پاییز 02/ 2‌هزار میلیارد تومان درآمد عملیاتی داشته است. میزان سود ناخالص شرکت در سه فصل بهار، تابستان و پاییز به ترتیب 4/ 588میلیارد تومان، 5/ 832میلیارد تومان و 4/ 1‌هزار میلیارد تومان بوده است. 
حاشیه سود ناخالص این سه فصل به ترتیب فصل‌‌‌ها برابر با 70درصد، 68درصد و 71‌درصد بوده است. همچنین «خراسان» در فصل بهار 1/ 306تومان، در فصل تابستان 2/ 452تومان و در فصل پاییز 5/ 731تومان سود خالص به ازای هر سهم ساخته است. در گزارش 9ماهه سال مالی شرکت 09/ 4‌هزار میلیارد تومان درآمد عملیاتی داشته که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 167درصدی داشته است. شرکت در این 9ماه 6/ 2‌هزار میلیارد تومان سود خالص داشته که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 158درصدی را محقق کرده است. سود هر سهم شرکت نیز در 9ماه سال 8/ 1489تومان اعلام شد.
 پتروشیمی کرمانشاه
این شرکت پس از تاسیس در سال 1375 در سال 1386 به بهره‌‌‌برداری رسید و در سال 1390 در بازار سرمایه پذیرفته شد و از زمره شرکت‌های گروه گسترش نفت و گاز پارسیان است. پتروشیمی کرمانشاه در کیلومتر 4 جاده هرسین واقع شده است.
محصولات پتروشیمی کرمانشاه به همراه ظرفیت اسمی تولید این محصولات به این شرح هستند: 
 اوره: با ظرفیت اسمی 686‌هزار تن؛ 
آمونیاک: با ظرفیت اسمی 396‌هزار تن.
 طرح توسعه کرمانشاه در سال 1392 و با هدف رشد 100درصدی ظرفیت تولیدی آغاز شد. حسب صورت‌های مالی 6ماهه شرکت، این طرح به میزان 50درصد پیشرفت فیزیکی داشته و بر اساس برآوردها تا سال 1402 به بهره‌برداری خواهد رسید. «کرماشا» در حال حاضر با ارزش بازار 9/ 16‌هزار میلیارد تومان در قیمت 4796تومان در بازار اول (تابلوی اصلی) بورس معامله می‌شود.  بر اساس صورت‌های مالی 9ماهه منتشرشده توسط «کرماشا» این شرکت در فصل بهار 929میلیارد تومان، در فصل تابستان حدود‌ هزار میلیارد تومان و در فصل پاییز 1/ 1‌هزار میلیارد تومان درآمد عملیاتی داشته است. میزان سود ناخالص شرکت در سه فصل بهار، تابستان و پاییز به ترتیب 671میلیارد تومان، 693میلیارد تومان و 3/ 522میلیارد تومان بوده است. حاشیه سود ناخالص این سه فصل به ترتیب فصل‌‌‌ها برابر با 72درصد، 67درصد و 47‌درصد بوده است. در گزارش 9ماهه سال مالی شرکت 07/ 3‌هزار میلیارد تومان درآمد عملیاتی داشته که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 83درصدی را ثبت کرده است. شرکت در این 9ماه، 9/ 1‌هزار میلیارد تومان سود خالص داشته که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 106درصدی داشته است. سود هر سهم شرکت نیز در 9ماه سال 1/ 543تومان اعلام شد. 
پتروشیمی پردیس
این شرکت به عنوان بزرگ‌ترین واحد تولیدکننده اوره و آمونیاک خاورمیانه در سال 83 تاسیس و در سال 1390 در بازار سرمایه پذیرفته شد. احداث فازهای اول، دوم و سوم مجتمع پتروشیمی پردیس به ترتیب در سال‌های ۱۳۸۰، ۱۳۸۳ و 1392 صورت گرفت و فاز اول در سال 1386، فاز دوم در سال 1389 و فاز سوم در سال 1396 به بهره‌برداری رسید. پتروشیمی پردیس از واحدهای فرعی شرکت گسترش نفت و گاز پارسیان است که ذیل گروه سرمایه‌گذاری غدیر قرار می‌گیرد و در منطقه عسلویه واقع است. محصولات پتروشیمی پردیس به این ترتیب است: 
  اوره: با ظرفیت اسمی 3میلیون و 225‌هزار تن؛ 
آمونیاک: با ظرفیت اسمی 2میلیون و 40‌هزار تن. 
«شپدیس» در حال حاضر با ارزش بازار 4/ 83‌هزار میلیارد تومان در قیمت 13909تومان در بازار اول (تابلوی فرعی) بورس معامله می‌شود. (P/ E (TTM سهم برابر با 36/ 5 است. بر اساس آخرین صورت مالی شرکت (سه‌ماهه منتهی به 30 آذرماه 1400) شرکت در فصل پاییز 4/ 9‌هزار میلیارد تومان درآمد عملیاتی داشته که نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد 102درصدی داشته است. شرکت در این سه‌ماه سود خالص 6/ 5‌هزار میلیارد تومانی شناسایی کرده است. حاشیه سود ناخالص شپدیس در این فصل برابر با 60‌درصد بوده است که تقریبا 10واحد‌درصد کمتر از دوره مشابه سال گذشته و 4واحد‌درصد کمتر از سال مالی گذشته است. سود خالص شرکت در این فصل نسبت به فصل گذشته خود 30‌درصد افزایش یافته است. «شپدیس» در تابستان سود خالص 4میلیارد و 255میلیون و 3هزار تومانی را با فروش 6میلیون و 65هزار و 8هزار تومان شناسایی کرده بود. سود هر سهم شرکت نیز در 9 ماه امسال 2143 تومان اعلام شد.
انتهای پیام/.