ناترازی یا حداکثر اختلاف مصرف گاز در ماههای سرد و گرم با متوسط رشد سالیانه ۲.۵ درصدی در بازه زمانی ۱۴۱۰ تا ۱۴۲۰، به حدود ۵۸۰ میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید. این مسئله در سالهای اخیر با عدم اولویت تخصیص گاز به نیروگاهها و صنایع عمده در ماههای سرد سال موجب عدمالنفع حدود ۱۴ میلیارد دلاری شده است. برای رفع این مسئله راهبردهایی از جنس «ازدیاد برداشت»، «جمعآوری گازهای همراه»، «افزایش ظرفیت تولید»، «ارتقاء تجهیزات» و غیره پیشنهاد میشود.
به گزارش اختصاصی پایگاه خبری تحلیلی نفت آرا،سعید نوری کرم-با توجه به رشد فزاینده مصرف و محدودیت در تولید، کشور در سه سال گذشته علیالخصوص در ماههای سرد سال با مسأله ناترازی گاز مواجه بوده است. وابستگی تأمین گاز ایران به میدان گازی پارس جنوبی و افت فشار احتمالی این میدان و همچنین وابستگی بیش از ۸۰ درصدی سبد مصرفی انرژی کشور به گاز طبیعی سبب شده که تأمین پایدار انرژی کشور با مشکل جدی مواجه شود.
عدمالنفع ۱۴ میلیارد دلاری ناترازی گاز
ایران دارای دومین ذخایر گازی جهان است و وجود این حجم از گاز طبیعی در کشور موجب میشود تا ظرفیت گستردهای بر افزایش تولید، صادرات و توسعه زنجیره ارزش گاز طبیعی در کشور وجود داشته باشد.
مسأله ناترازی گاز و عدم اولویت تخصیص آن به نیروگاهها و صنایع عمده در ماههای سرد سال سبب بروز مشکلات و چالشهایی از جمله مصرف ۱۰.۵ میلیارد لیتر گازوییل و ۸.۴ میلیارد لیتر مازوت، کاهش ۲.۵ میلیون تنی تولید اوره و متانول و ۱.۵ میلیون تنی تولید فولاد در سال ۱۴۰۱ شده که میتوان گفت در مجموع عدمالنفع حدود ۱۴ میلیارد دلاری در پی داشته است.
با توجه به افزایش مصرف گاز در بخشهای مختلف و ادامه روند کنونی میتوان پیشبینی کرد که در سالهای آینده مصرف سوخت مایع در نیروگاهها افزایش و همچنین میزان تولید و ارزآوری صنایع عمده (پتروشیمی، فولاد، پالایشگاه، سیمان و غیره) به علت قطعی گاز کاهش چشمگیری خواهد داشت.
۵۸۰ میلیون متر مکعب حداکثر اختلاف مصرف گاز طبیعی تا سال ۱۴۲۰
حداکثر اختلاف مصرف گاز در ماههای سرد و گرم تا سال ۱۴۱۰ به صورت متوسط سالیانه ۴.۶ درصد رشد میکند و در سال ۱۴۱۰ به حدود ۴۵۰ میلیون مترمکعب در روز میرسد. همچنین این حداکثر اختلاف با متوسط رشد سالیانه ۲.۵ درصدی در بازه زمانی ۱۴۱۰ تا ۱۴۲۰، به حدود ۵۸۰ میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید که مدیریت گازرسانی در بخشهای مختلف را با چالش جدی روبهرو میکند.
راهبردهای پیشنهادی برای رفع مسئله ناترازی
راهبردهایی که برای رفع مسئله ناترازی گاز پیشنهاد میشوند به طور خلاصه عبارتند از:
-افزایش ظرفیت تولید گاز از طریق سرمایهگذاری در اکتشاف و توسعه میادین جدید با اولویت میادین مشترک
-بهکارگیری روشهای ازدیاد برداشت از میادین توسعه یافته گاز در همکاری با شرکای بزرگ بینالمللی
-جمعآوری گازهای همراه بهمنظور افزایش تولید و فشارافزایی
-ارتقاء تجهیزات و بهبود فناوری در همه بخشهای صنعتی کشور
-اصلاح نظام قیمتگذاری گاز مبتنی بر الگوی پلکانی با محوریت مشترکین پرمصرف (مصارف بیش از حد متعارف) و صنایع بدمصرف و غیربهرهور
-ایجاد فرهنگ مصرف بهینه گاز به وسیله تشویق و ایجاد مسئولیتهای اجتماعی