صنعت نفت در سال های اخیر، شاهد رقابت سرسخت و نفس‌گیر دو حوزه پتروشیمی و سوخت؛ برای بدست گرفتن بازار این صنعت است.

به گزارش نفت آرا، «آرامکو»، غول نفتی عربستان سعودی و «سابک»، تولید کننده محصولات شیمیایی برای احداث شهرک صنعتی بزرگی در منطقه «ینبع»، در سواحل دریای سرخ برنامه ریزی می کنند که می تواند، در سال های آینده صنعت پتروشیمی را متحول کند.
 
انتظار می رود، تا سال 2025، این شهرک توان تولید روزانه 9 میلیون تن محصولات پتروشیمی از 400 هزار بشکه نفت خام سبک عربستان را داشته باشد.
 
هم اکنون، اکثر پالایشگاه های عربستان 5 تا 20% نفت ورودی را به محصولات پتروشیمی تبدیل می کنند، درحالی که باید حدود 45% از خروجی پالایشگاه ینبع محصولاتی چون الفین ها، آروماتیک ها، گلیکول ها و پلیمرها باشد.
 
دیگر غول های نفتی دنیا نیز درحال کاهش اتکا به سوخت هایی مانند بنزین و گازوئیل هستند، «اکسون موبیل»، غول نفتی آمریکایی از سال 2014 تلاش برای ارتقای فناوری تولید مستقیم محصولات پتروشیمی از نفت را در سنگاپور آغاز کرده و احتمالا یک واحد نیز در چین احداث و راه اندازی کند.
 
احتمالا دهه ی آینده صنعت پتروشیمی با توجه به تحولات دهه گذشته و موفقیت آمریکا در تولید اتان ارزان قیمت از گاز شیل به اتیلن و مشتقات آن و ارتقای پالایشگاه های خود، شاهد تحولات بزرگی باشد.
 
انگیزه ی بازار این بار عرضه مواد اولیه ارزان قیمت است. انتظار می رود، تا سال 2030، در مقابل کاهش تقاضای سوخت هایی مانند بنزین، بخش پتروشیمی شاهد رشد بیش از پیش باشد، به همین دلیل شرکت های نفتی و مهندسی درصدد استفاده از تجهیزات پیشرفته و ارتقای فرآیندهای استفاده از نفت خام هستند.
 
«برایان گلاور»، مدیرکل فناوری فرآیند و تجهیزات شرکت صنعت نفت آمریکا (UOP) می گوید: «روند ارتقای فناوری پالایشگاه ها جدی است و داخل UOP از عبارت "پالایشگاه آینده" برای اشاره به فناوری های جدید استفاده می شود که  پالایشگاه ها را برای تولید انواع محصولات شیمیایی توانمند می کند».
 
پیامدهای توسعه پالایشگاه ها
 
توسعه و گسترش پالایشگاه ها در مقایسه با یک کارخانه شیمیایی بدین معنی است که بازارهای پتروشیمی می توانند با در محصولات پتروشیمی غرق شوند، اما شرکت های نفتی مایل به چنین ریسکی نیستند، چون بر این باورند، تقاضا برای سوخت های فسیلی رو به کاهش است.
 
در این راستا، آمریکا پیش بینی کرده، مصرف سوخت این کشور برای خودروهای سبک تا سال 2050 سالیانه بطور میانگین 1% کاهش یابد.
«بریتیش پترولیوم» پیش بینی کرده، در سال 2025 مصرف سوخت ناوگان حمل و نقل در مقایسه با سال 2018 حدود 58% کاهش یابد. این کاهش حوزه های ساختمان و  نیرو را نیز در برخواهد گرفت. اما تقاضای نفت در صنعت پتروشیمی از 16% در سال 2020 به 20% تا سال 2040 افزایش می یابد.
 
اهمیت پروژه ینبع در آن است که از سوی آرامکو حمایت می شود که معتقد است، آینده صنعت نفت در دست پتروشیمی است و مدیرعامل آرامکو از سرمایه گذاری 100 میلیارد دلاری عربستان در این صنعت طی دهه ی آینده خبر داده است.
 
نفت و پتروشیمی ارتباطی دیرینه با یکدیگر دارند و شرکت هایی مانندExxonMobil ، Reliance Industries و Sinopec با ادغام پالایشگاه و پتروشیمی به شهرت رسیده اند. اکنون، پالایشگاه های جدید درحال ادغام تولید نفت و پتروشیمی در مقیاسی گسترده هستند و نمونه بارز این امر در پتروشیمی ژجیانگ قابل ملاحظه است.
 
پتروشیمی ژجیانگ، تنها پروژه ی درحال اجرا در چین نیست، پالایشگاه های خصوصی در چین با انگیزه های بسیاری وارد میدان شده اند، به ویژه آنکه مالیات بر محصولات پتروشیمی و شیمیایی در چین کمتر از سوخت است.