این درحالی است که که اسید سولفوریک به عنوان یک ماده استراتژیک برای مصارف بسیاری از صنایع از جمله پلایشگاه‌های نفتی ، صنعت کود سازی و مواد شوینده ، صنعت فولاد و حتی تهیه و تولید رنگ نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

عمده کاربرد اصلی اسید سولفوریک در صنایع کشاورزی به ویژه در تولید کودهای فسفاته است. اهمیت استراتژیک این ماده نیز در همین راستاست. با رشد روزافزون جمعیت جهان و محدودیت زمین های کشاورزی، میزان بهره وری و راندمان تولید محصول کشاورزی از خاک به ازای هر واحد، ضرورتا باید افزوده شود تا بتواند پاسخگوی رشد فزاینده جمعیت باشد

 

اسید سولفوریک یک ماده شیمیایی اولیه استراتژیک است که در واقع، تولید این ماده در یک کشور، شاخص خوبی برای قدرت صنعتی آن است. طبق آخرین برسی های به عمل آمده توزیع تولید اسید سولفوریک در جهان به این شکل است که کشور های آسیا با تولیدی بالغ بر 38٪، آمریکای شمالی (از جمله مکزیک) ۲6٪، آفریقا 8٪، اروپای غربی 9٪، اروپای شرقی و روسیه 9٪، استرالیا و اقیانوسیه 5٪ و در آخر کشور های آمریکای جنوبی با تولید %5 نقش به سزایی در تولید این محصول دارند.

 

با نگاهی کلی و دقیق بر موارد مورد استفاده اسید سولفوریک می توان به خوبی دانست که این ماده یک عنصر مادر محسوب می شود که پایه و اساس صنایع بسیار مهم از جمله صنعت پتروشیمی و صمعت کود سازی و مواد شوینده است.

 توقف چرخ تولید پلایشگاه ها نتیجه ای ابتدایی از کاهش عرضه اسید سولفوریک در بازار

همانگونه که ذکر شد ، اسید سولفوریک عنصری است که در ابتدا به صورت عمده مورد استفاده بساری پلایشگاه ها قرار می گیرد به تبع با تعطیلی کارخانجات تولید کننده اسید سولفوریک لطکه بدی را به صنعت پتروشیمی کشور وارد خواهد کرد .

 از مهم ترین استفاد های این ماده در پلایشگاه می توان به تصویه برخی از محصولات نفتی اشاره کرد که وابستگی بسیاری به این ماده دارند.

در پلایشگاه ها از اسید سولفوریک به عنوان یک روش تصفیه شیمیایی برای پالایش فرآورده‌هایی مانند بنزین‌ها و نفت سفید استفاده می‌شود؛ به تناسب بی‌رنگ و بی بو بودن این ماده ،همواره استفاده این عنصر برای تصویه موادی مانند بنزین و نفت سفید که رنگ ندارند، کاربرد بیشتری دارد.

 دلیل اصلی از این عملیات خنثی کردن ترکیبات بازی، حذف و از بین بردن ترکیبات اکسیژن‌دار که موجب ناپایداری فرآورده‌ها می‌شوند ، به تناسب نیاز های بازار های جهانی صنعت پتروشیمی ، عرضه محصولات پتروشیمی می بایست در دستور کار سیاستگذاران کلان کشور قرار گیرد.

 با توجه بر اهمیت اسیدسولفوریک می توان پیش بینی کرد که با کمبود این ماده ، یقینا صنعت پتروشیمی کشور تحت شعاع فرا گرفته و در خوش بینانه تزین حالت یا شاهد افزایش قیمت خواهیم بود یا شاهد عقب افتادن از بازار جهانی پتروشیمی که هر دو موقعیت زیان های زیای را برای اقتصاد کشور به همراه دارد.

 کاهش مواد شوینده در گیر داد امواج سنگین کرونا

 علاوه بر صنعت پتروشیمی ، تولید مواد شوینده یکی از مهترین صنایعی هستند که با کاهش عرضه و یا حتی قیمت اسید سولفوریک دچار نوسانات شدیدی می شود

اکنون کشور ما قریب به یک تا یک سال و نیم است که درگیر ویروس کرونا است و طی یک سالی از شیوع ویروس کرونا می گذرد و مواد شوینده و بهداشتی جایگاه ویژه ای در زندگی انسان پیدا کرده است.

مواد شوینده و بهداشتی جز یکی از مهترین محصولاتی هستند که همواره مورد استقبال مردم قرار می گرفت و با شیوع ویروس کرونا ، خرید این گونه محصولات چیزی بالغ بر 3 تا 4 در صد افزایش یافته است.

«آلکیل بنزن سولفونات» اصلی و عمده ترین ماده و یکی از مشتقات اسید سولفوریک است که برای تولید مواد شوینده بهداشتی بتوسط کارخانجات بهداشتی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.

با افزایش قیمت و عرضه آلکیل بنزن سولفونات برای کارخانجات تولید کننده مواد شوینده می توان پیش بینی کرد کرد مواد شوینده و بهداشتی در خوش بینانه ترین حالت افزایش قیمت یا در بدبینانه ترین حالت در بازار به مقدار نیاز عرضه نشود و این درحالی است که اکنون مردم کشورمان در مقابل موج چهارم کرونا بسیار آسیب پذیر شده اند.

کشاورزان سرگردان در تهیه کود شیمایی فسفاته

 کود های شیمایی از دیگر محصولاتی هستند که در دسته بعدی بسیار نیازمند به اسید سولفوریک هستند.

 ماده اسید سولفوریک پس از استفاده در پلایشگاه ها به منظور تصویه مواد نفتی ، بیشترین کاربرد را در ساخت و تولید کودهای شیمیایی فسفاته دارد به گونه‌ای که در حدود 60 درصد از بازار مصرف این ماده، مختص به تولید این کودها می‌باشد.

 استفاده از اسید سولفوریک در صنایع کشاورزی به طرز قابل توجهی موجب حاصلخیزی هرچه بیشتر خاک و بازدهی بیشترمحصولات کشاورزی می‌شود. در تولید کودهای شیمیایی به صورت بسیار گسترده‌ای از اسید سولفوریک استفاده می‌شود. همچنین برای تولید اسید فسفریک، سولفات آمونیوم (یک کود شیمیایی پر کاربرد در کشاورزی) و بسیاری از کودهای شیمیایی فسفاته از اسید سولفوریک استفاده می‌شود.

اسید سولفوریک همواره یک ماده مهم در صنایع کشاورزی محسوب می شود و هم اکنون این عنصر یک ماده‌ی پر کاربرد در ساخت و تولید کودهای شیمیایی است؛ علائه بر این نیز این ماده در تولید کود سولفات آمونیوم و کود سوپر فسفات ساده به صورت مستقیم مصرف شده و در تهیه‌ی بسیاری کودهای شیمیایی کشاورزی به صورت غیر مستقیم مصرف می‌شود.

 استفاده از اسید سولفوریک در تولید کودهای شیمیایی کشاورزی در طی سال‌های اخیر افزایش قابل توجهی داشته است. به صورتی که تقریباً می‌توان گفت بدون استفاده از سولفوریک اسید صنعت کشاورزی رونق امروز را نخواهد داشت.

 

اسید سولفوریک ضامنی بر جلوگیری از قحطی آب در جهان

 همانگونه که مطرح شد یکی از موارد استفاده از اسید سولفوریک تصویه محصولات نفتی و پتروشیمی در پلایشگاه ها است تا از این طریق مدیران نفتی و سهامدارن پلایشگاه ها بتوانند محصولات با کیفیت تری را برای عرضه در بازار جهانی پتروشیمی صادر کنند.

اما نقش تصویه گری اسید سولفوریک تنها به محصولات پتروشیمی منعطف نمی شود واز این ماده برای تصویه آب در تصویه خانه های آبی میز استفاده می شود .

با آغاز قرن 21 و تشکیل نهاد های محیط زیستی همواره ما شاهد اخطار هایی مبنی بر آلودگی های زیست محیطی ، خشک سالی و گرمی زمین رو به رو هستمی که هر یک به نوعی حیات بشر را مورد تهدید قرا می دهد.

با گسترش چنین تهدیداتی بسیاری از کشور های نوسعه یافته سعی بر این داشتند که با بهینه سازی مصرف و ارتقاء سطح کشاورزی و صنعت خود به نوعی تلاش کرده اند با مشکلات کمی آب خود فائق آیند.

 امروز به تناسب شرایط زیست محیطی و خطر کمبود آب بسیاری از کشور ها به خصوص کشور های عربی حوزه خلیج فارس به تکا پو افتاده اند که با ارتقاء تجهیزات و تصویه خانه های خو با کشکل کم آبی مبارزه کرده و در این حوزه با مشکلی رو به رو نباشند.

جمهوری اسلامی ایران همواره جز یکی از مهمترین کشور های جهان محسوب می شود که علی رغم موقعیت جغرافیایی و طبیعی که دارد همواره در جایگاه ویژه ای قرار دارد اما متاسفانه برخی از اتفاقات ظرفیت های مثبت کشورمان را در عمل بی اثر می کنند.

ایران همواره جز یک از مهمترین کشور های صادرکننده محصولت پتروشیمی در منطقه و جهان محسوب می شود که در این حوزه، محصولات پتروشیمی ایران سهم به خصوصی در بازار جهانی پتروشیمی دارد.

یقینا کمبود و کاهش عرضه اسید سولفوریک در مرحله اول ، قدرت صنعتی ایران را در منطقه کاهش داده و در مرحله دوم به دلیل عدم کیفیت محصولت پتروشیمی درآمد های حاصل از صادرات این گونه محصولات تحت الشعاع قرا می گیرد.

اثر منفی که کاهش عرضه اسید سولفوریک بر صنعت کشور می گذارد ، کاهش تولید کود با کیفیت و یا افزایش قیمت این محصول و به تبع افت چشمگیر بازدهی محصولات کشاورزی است که می تواند امنیت غذایی مردم را تحت تاثیر قرار دهد.

در حالت دیگر ، اکنون کشور درگیر مبارزه با ویروس کروناست و همانگونه که ذکر شد اسید سولفوریک عنصر پایه بسیاری مواد شوینده و بهداشتی است که با کمبود این ماده عملا زنجیره تولید مواد شوینده و بهداشتی در اوج شیوع ویروس کرونا می تواند نتایج منفی برای اقتصاد و شرایط اجتماعی کشور به ارمغان آورد.

 طی مصاحبه ای که خبرنگار پایگاه خبری نفت آرا با تعدادی از کارشناسان و پژوهشگران حوزه انرژی و پتروشیمی داشته است ، همگی این افراد به اتفاق نظر بر این داشتند که تعطیلی واحد های تولیدی اسید سولفوریک می تواند به منزله یک ترمز شدید برای صنایع مهم کشور اعم از صنعت پتروشیمی و صنایع کشاورزی و کود سازی عمل کند.

 حال باید دید در سال 1400 و نام گذاری این سال به اسم سال تولید ، پشتیبانی ها و مانع زدایی ، چه سرنوشتی در انتظاربرخی از کارخانجات تولید کننده اسید سولفوریک خواهد بود.

گفتنی است که در خصوص این قضیه ما از اواسط تابستان سال گذشته شاهد افزایش قیمت کود شیمیایی بودیم که در آن مقطع زمانی به دلیل کشت پاییزه که پیش روی کشاورزان بود ف چالش های متعددی به وجود آمد.

در آن برهه زمانی ، بسیاریاز تولید کنندگان کود شیمایی اظهار می کردند که به دلیل افزایش قیمت محصولات پتروشیمی که در اصل ماده پایه برای تولید کود شیمیایی محسوب می شود ، کود های شیماییی نیز افزایش پیدا کرده است.

 حال باید دید که سیاستگذاران کلان کشور در قبال با ورشکستگی و تعطیلی واحد های تولید کننده اسید سولفوریک چه تدیبر و تمهیداتی را در نظر دارند.