وقوع حوادث انفجار گاز شهری در اهواز به دفعات طی یک سال اخیر موجب شده که این گونه انفجارها در فهرست حوادث پرتکرار در گزارشهای آتش نشانی این کلانشهر قرار گیرند.

به گزارش نفت‌آرا به نقل از ایرنا، انفجار گاز شهری منازل و آپارتمانها در اهواز در یک سال اخیر خانواده های ساکن این اماکن را با داغ مرگ اعضای خانواده و نیز از دست رفتن خانه و کاشانه و بی خانمانی مواجه کرد و  ویرانه هایی به جا گذاشت که هنوز مخروبه مانده اند.
بحثهای مختلفی در خصوص چرایی افزایش این حوادث در بازه زمانی اخیر مطرح شده و نشست های کارشناسی مختلفی برای بررسی علت یا علل این رویدادها برگزار شد.
پیش از این مدیرکل پدافند غیر عامل خوزستان از شرکت گاز خوزستان درخواست تشکیل کارگروهی برای بررسی انفجارهای گاز در اهواز را داشته است.

کمبود امکانات در حوادث انفجار گاز شهری در آتش نشانی اهواز
مدیرعامل سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری اهواز  بیان کرد: یکی از مشکلاتی که سازمان آتش نشانی در هنگام وقوع حادثه انفجار گاز شهری با آن مواجه است نبود امکانات لازم برای آوار برداری است.
ابراهیم قنبری ادامه داد: نیروهای آتش نشانی با دست خالی در بسیاری موارد مجبور هستند که آوار را جا به جا کنند و همین موضوع باعث می شود زمان زیادی برای نجات حادثه دیدگان صرف شود.
وی گفت: همچنین نیروی آتش نشان باید مدت زمان بیشتری در یک منطقه پر خطر ،عملیات نجات را انجام دهد که برای آتش نشان نیز بسیار خطرناک است.
وی گفت: از سال گذشته تاکنون در حدود ۲۴ حادثه انفجار گاز شهری در اهواز رخ داده است که در این حوادث هفت نفر جان خود را از دست دادند و ۶۳ نفر نیز مصدوم شدند.
قنبری ادامه داد: در کنار صدمات جانی که حوادث انفجار گاز شهری در پی داشته است واحدهای مسکونی زیادی نیز دچار حادثه و تخریب شده است.

بلاتکلیفی صاحبان واحدهای مسکونی حادثه دیده از انفجار گاز شهری
یکی از صاحبان واحدهای مسکونی در اهواز که بر اثر انفجار گاز شهری در سال گذشته تخریب شد  بیان کرد: دی ماه پارسال بود که بر اثر انفجار گاز شهری واحد مسکونی در اهواز تخریب شد و در این حادثه  چند واحد مسکونی دیگر نیز دچار صدمه شدند.
وی که خواست نامش در خبر ذکر نشود افزود: تاکنون هیچ ارگان و مسئولی پاسخگوی حل مشکل و کمک در ساخت و ساز خانه من نشده است.
این شهروند اهوازی ادامه داد: خانواده من به خانه بستگان پناه آورده اند و تمام دارایی من که همین خانه بود از بین رفته است.
به گفته وی بر اثر انفجار گاز شهری نه تنها خانه فرد بلکه خانه های اطراف آن نیز دچار صدمه و حادثه می شود و هنوز کارگروه و یا دستگاه مشخصی برای رسیدگی به خسارت دیدگان در این حوادث با وجود فراوانی آن در اهواز مشخص نشده است وسرانجام افرادی که در این حادثه دچار ضرر و زیان می شود مشخص نیست و لازم است که تیمی به صورت کارشناسی برای بررسی و جبران خسارت فرد حادثه دیده در اهواز تشکیل شود.

۹۹درصد حوادث انفجار گاز به دلیل رعایت نکردن نکات ایمنی است
رییس HSE (رئیس واحد ایمنی، بهداشت و محیط زیست) شرکت گاز خوزستان   بیان کرد: ۹۹درصد اتفاقات و حوادث گازی که رخ می دهد به دلیل سهل انگاری و رعایت نکردن نکات ایمنی از سوی مشترکان است.
نادر زری میدانی ادامه داد: شرکت گاز وظیفه تامین گاز برای مشترکان را دارد اما رعایت نکردن نکات ایمنی که به روش های مختلف و با تبلیغ و آموزش ارائه می شود باید از سوی مشترکان انجام شود.

حفاری بدون هماهنگی با شرکت گاز از دیگر عوامل حوادث گاز است
زری میدانی ادامه داد: متاسفانه در مواردی حفاری بدون هماهنگی با شرکت گاز باعث آسیب دیدن لوله های گاز و وقوع حادثه می شود.
وی گفت: به همین منظور کمیسیون حفاری در استان تشکیل شده است تا هر گونه حفاری در مسیری که خطوط لوله گاز قرار است انجام شود با هماهنگی این شرکت صورت گیرد.
رییس HSE شرکت گاز خوزستان افزود: این کمیسیون به صورت مدام فعال است تا تمامی هماهنگی ها برای هر گونه حفاری در استان انجام شود.

بودار کردن گاز برای شناسایی نشتی گاز در مجتمع‌ها
وی افزود: روزانه شرکت گاز با بودارکردن گاز شهری شرایط را به گونه ای فراهم می کند تا ساکنان واحدهای مسکونی متوجه نشتی گاز شوند و برای رفع مشکل اقدام کنند.
رییس HSE شرکت گاز خوزستان بیان کرد: باید در این مورد صاحبان واحدهای مسکونی دقت کافی را داشته باشند تا در صورت استشمام بوی گاز با شرکت گاز برای رفع نشتی تماس بگیرند.
وی گفت: این کار برای جلوگیری از هر گونه حادثه گاز درانجام می شود و مشترکان باید دقت لازم را داشته باشند.
زری میدانی با اشاره به خرید یکسری دستگاه های مدرن نشت یاب گاز در استان افزود: یکسری دستگاه های مدرن نشت یاب گاز در شرکت گاز استان خریداری شده است که لیزری هستند و کمترین نشتی گاز را در هر نقطه از محل لوله کشی را با کمک GPS نشان می دهد.

آگاهی مردم نقش مهمی در جلوگیری از حوادث گاز دارد
رییس HSE شرکت گاز خوزستان افزود: آگاه بودن مردم نقش بسیار مهمی در جلوگیری از حوادث گاز دارد و می تواند از بیشتر اتفاقات در بخش گاز جلوگیری کند.
وی گفت: در تمامی حوادث انفجار گازی که در اهواز رخ داد با کارشناسی و بررسی که انجام دادیم مشخص شد که مشترکان دقت کافی را نداشته و به نکات ایمنی توجه نکرده اند.
زری میدانی با بیان اینکه صنعت گاز دومین صنعت پرریسک دنیا است افزود: عامل انسانی مهم ترین علت وقوع حوادث گاز است و برای جلوگیری از حوادث ناشی از گاز باعث آگاهی مصرف کنندگان افزایش یابد.

بیمه کردن مردم در مقابل حوادث گاز
وی گفت: براساس مصوبه مجلس تمامی مشترکان گاز شهری بیمه هستند و هزینه بیمه آن ها در قبض گازی که پرداخت می کنند قید می شود تا در زمان وقوع حادثه امکان جبران خسارت وجود داشته باشد.
زری میدانی ادامه داد: مشترکان زیادی که دچار حوادث ناشی از گاز شدند از این بیمه استفاده کردند و شرکت های بیمه در این بخش باید حامی مشترکان باشند.

نیاز به تدوین روش اجرایی طرح نگهداری سیستم لوله کشی گاز ساختمان
دبیر کمیته تخصصی گروه تاسیسات مکانیک سازمان نظام مهندسی خوزستان نیز  بیان کرد: از سال ۹۲ طرح نگهداری از سیستم لوله کشی گاز ساختمان صادر شد اما متاسفانه تاکنون روش اجرایی که سازمان مهندسی بتواند بر مبنای آن این طرح را اجرا کند ابلاغ نشده است.
مسعود سید محمودی بیان کرد: چندین دستگاه اجرایی از جمله وزارت راه و شهرسازی، شهرداری و وزارت کشور در این طرح دخیل هستند و حتی لازم است که قوه قضاییه در این طرح نیز ورود کند.
وی گفت: متاسفانه تاکنون از سوی این دستگاه ها دستوری مبنی بر اجرای قانونی این طرح ابلاغ نشده است تا سازمان نظام مهندسی امکان انجام این طرح را داشته باشد.
دبیر کمیته تخصصی گروه تاسیسات مکانیک سازمان نظام مهندسی خوزستان افزود: با اجرایی شدن این طرح سازمان نظام مهندسی می تواند از سیستم لوله کشی ساختمان ها بازدید داشته باشد و در صورت داشتن نقص صاحب ملک را ملزم به برطرف کردن نقص و ایمن سازی مکان کند.
وی گفت: به دلیل هزینه بر بودن این طرح و عدم صدور حکم اجرای آن متاسفانه تا کنون عملیاتی نشده است این در حالتی است که اجرای این طرح می تواند از وقوع بسیاری از حوادث گاز پیشگیری کند.
 
فرسودگی لوله کشی گاز از عوامل وقوع حوادث گاز است
سید محمودی فرسوده شدن سیستم لوله گشی را از دیگر عوامل وقوع حوادث گاز عنوان کرد و افزود: فرسوده شدن لوله های گاز یکی از عوامل مهم وقوع حوادث ناشی از گاز است و اجرای طرح نگهداری نگهداری از سیستم لوله کشی گاز و نظارت منظم بر این سیستم از سوی نظام مهندسی می تواند از خطر فرسوده شدن لوله های گاز جلوگیری کند.
دبیر کمیته تخصصی گروه تاسیسات مکانیک سازمان نظام مهندسی خوزستان ادامه داد: مدیرعامل شرکت گاز خوزستان در شورای فنی استان درخواست بررسی منظم لوله کشی های گاز ساختمان ها را در استان داشته است اما هنوز این الزام عملیاتی نشده است.
وی گفت: معمولا صاحب های خانه به دلیل دست کاری غیرکارشناسی سیستم لوله کشی و یا عدم رعایت نکات ایمنی در دودکش های بخاری عامل وقوع حوادث گاز می شوند اما با انجام بازرسی های دوره ای می توان این نواقص را برطرف کرد.
سید محمودی اظهار داشت: اجرای طرح نگهداری و بازرسی سیستم لوله کشی ساختمان می تواند از جدود ۶۰ درصد از وقوع حوادث ناشی از گاز در استان جلوگیری کند.

اجباری شدن نصب دستگاه شناسایی نشت گاز
وی گفت: به دنبال گرفتن مجوزی برای نصب دستگاهی در ساختمان ها برای شناسایی نشت گاز و مونوکسید کربن بودیم تا در صورت وجود نشتی این دستگاه ها با روشن کردن آژیر خطر مشترکان را مطلع کند.
سید محمودی ادامه داد: خوشبختانه مجوز این طرح از شورای فنی گرفته شده و تا ۲ ماه دیگر عملیاتی می شود و برای گرفتن مجوز لوله کشی گاز هر ساختمان حتما باید این دستگاه نیز نصب شود.
دبیر کمیته تخصصی گروه تاسیسات مکانیک سازمان نظام مهندسی خوزستان ادامه داد: برای خانه هایی سیستم لوله کشی گاز دارند نیز این امکان فراهم می شود تا این دستگاه ها را خریداری کنند و از وقوع حوادث مختلف گاز در امان باشند.
 
از هوشیاری تا عمل
وقوع حوادث ناشی از گاز و به ویژه انفجار گاز شهری که خسارت های مالی و جانی را در پی دارد به عوامل مختلفی بستگی دارد، مهم ترین عامل که کارشناسان نیز به آن اشاره دارند داشتن آگاهی و هوشیار بودن نسبت به نکات ایمنی در این بخش است.
هوشیار بودن و عمل کردن به نکات ایمنی و استفاده از بیمه حوادث می تواند مردم را از آسیب حوادث ناشی از گاز مصون نگه دارد.
در مرحله دوم حمایت های دولت و دستگاه های مربوطه از مردم و مشترکان گاز شهری است تا در صورتی که به هر دلیلی دچار حادثه شدند و خسارت های مالی و جانی متحمل آن ها شد مورد حمایت قرار گیرند و زندگی یک خانواده به پایان نرسد.
در هر گونه حوادث "پیشگیری بهتر از درمان است" و ضروری است که در کنار آگاهی بخشی و رعایت نکات ایمنی از سوی مردم دستورالعمل ها و قوانینی به صورت اجباری لحاظ شود تا بیش از این شاهد وقوع حادثه به ویژه از نوع گاز نباشیم.