خام فروشی عامل عقب ماندگی صنعت پتروشیمی/در حوزه پترو شیمی و پترو پالایشگاه از امکانات و تجهیزات خوبی برخوردار نیستیم/چین برگ برنده نفت ایران
حسن خسروجردی » عضو اتحادیه صادر کنندگان فرآوردههای نفتی در گفت و گو با پایگاه تحلیلی خبری نفت آرا با توجه به موضوع سند همکاری ایران چین و سرمایه گذاری این کشور در زمینه صنعت نفت ایران، به ویژگی های صادرات محصولات پتروشیمی و یا حتی نفت خام به این کشور اشاره کرد و گفت : در ابتدا باید گفت جای تعجب دارد که چرا عده ای سند همکاری ایران و چین را تا این حد برجسته می کنند؛ جمهوری اسلامی ایران همواره در اعمال سیاست های خود مستقل است و چین نیز قرار نیست کشور ما را استعمار کند.
عضو اتحادیه صادر کنندگان فرآورده های نفتی افزود : ماهیت صلی این سند همکاری در اصل یک نقشه راه است که همکاری های بین دو کشور ایران و چین را تنظیم و جهت دهی می بخشد ؛ همکاری ایران و چین بسیار خوبی است چرا که می تواند برای اقتصاد ایران مفید باشد.
وی خاطر نشان کرد :اکنون چینی‌ها به دنبال سرمایه گذاری در ایران هستند چیزی که طرف‌های غربی همواره وعده آن را دادند ولی به آن عمل نکردند و اروپایی‌ها همیشه پیرو سیاست‌های آمریکا بودند.
چین، مشترو کهن‌کار در عین حال خوش‌حساب
خسروجردی با توجه به سابقه همکاری تجارتهای ایران و چین در زمینه نفت و پتروشیمی یادر آور شد : قبل از اوج گیری تحریم ها علیه ایران، چین بزرگترین خریدار نفت و محصولات پتروشیمی ایران بود ؛ در ایام تحریم جمهوری اسلامی ایران بیشترین میزان خرید نفت خام به چین تعلق داشت و این کشور در رتبه نخست مشتریان ایران قرار داشت.
این کارشناس حوزه نفت اذعان کرد: با توجه به نیاز و حجم بالای چین به نفت خام ، ایران می‌تواند مهمترین تامین کننده این کشور در زمینه نفت و محصولات پتروشیمی باشد ؛ ایران و چین می‌توانند مکمل بسیار خوبی برای یکدیگر باشند.
سرمایه و تکنولوژی چین مزیتی برای صنعت نفت ایران
خسروجردی تاکید کرد :اکنون به تناسب قدرت اقتصادی چین ، این کشور از تکنولوژی و سرمایه بسیار زیادی برخورد است و به خاطر همین مزیت ها(تکنولوژی و سرمایه) جمهوری اسلامی ایران می تواند صنعت نفت و اقتصاد خود را تقویت کند.
عضو اتحادیه صادر کنندگان فرآورده های نفتی در ادامه تشریح کرد : متاسفانه در برخی از دستگاه ها و در برخی از اقشار جامعه ذهنیت بدی وجود دارد که غربی ها را ستایش می کنند در حالی که چنین دیدگاهی از اساس غلط است؛ سرمایه خارجی همواره برای اقتصاد یک کشور مفید است ، فرقی ندارد که غربی باشد یا شرقی مهم استقلال و شکوفایی اقتصاد کشور است.
وی عنوان کرد : متاسفانه به واسطه نبود تکنولوژی مناسب برای بهینه سازی مواد نفتی نتوانستیم در زمینه تولید فراورده ها و مشتقات نفتی محصولات متنوع و ارزنده ای را تولید کنیم .
این کارشناس حوزه نفت افزود : این امر تنها با گسترش تکنولوژی و پیشرفت در صنعت نفت تحقق خواهد یافت ؛اکنون وظیفه ما این است که در ابتدا با واردات تکنولوژی پیچیده این صنعت سپس سرمایه گذاری در شرکت های دانش بنیان این فناوری ها را به طور بومی گسترش دهیم.
وی یاد آور شد : در مقطع فعلی تنها پالایشگاه ستاره خلیج فارس است که برای تولید فرآورده های نفتی صرفه اقتصادی دارد و این به این دلیل است که در حوزه پترو شیمی و پترو پالایشگاه از امکانات و تجهیزات خوبی برخوردار نیستیم.
محصولات پتروشیمی، مواد استراتژیک برای صنایع
خسرو جردی با توجه به نیاز کشورهای اقتصادی به اهمیت محصولات پتروشیمی اشاره کرد و گفت:امروز محصولات پتروشیمی به عنوان مواد اولیه برخی از صنایع کاربرد بسیاری دارند ، تولید نخ های مصنوعی و برخی کود های شیمیایی نمونه هایی هستند که بیان گر همین وابستگی برخی صنایع به محصولات پتروشیمی است.
عضو اتحادیه صادر کنندگان فرآورده های نفتی افزود: حقیقت این است که بسیاری از کشور های اقتصادی و توسعه یافته جهان تمایلی به استفاده از مواد خام ندارند ؛ اگر می بینید کشور هایی مانند چین و هند، ژاپن و کره جنوبی و دیگر کشور های جهان نفت خام یا گاز خریداری می کنند به این هدف است با فرآورده سازی این گونه انرژی ها ابتدا نیاز خود را حل کنند سپس با صادرات محصولات با کیفیت نفتی و گازی سود سرشاری را برای خود به ارمغان آورند.
وی خاطر نشان کرد :از سوی دیگر به خاطر تشکیل سازمان ها و نهاد های بین المللی طرفدار محیط زیست ،اقتصاد جهانی از مصرف سوخت های فسیلی دور شده و بسیاری از کشور ها در مرحله اول به سوخت های پاک و در مرحله بعد استفاده از فرآورده های با کیفیت بالا استفاده می کنند.
پیشرفتی عالی اما ناکافی ایران در پتروشیمی
خسروجردی در ادامه مصاحبه خود به ظرفیت و توانمند های ایران در صنعت نفت و پتروشیمی اشاره کرد و گفت : جمهوری اسلامی ایران همواره سیاست خود کفایی را سر لوحه کار خود قرار داده و به تناسب این موضوع در بسیاری از موارد به خصوص در زمینه صنعت نفت و پتروشیمی به شرکت های دانش بنیان تکیه کرده و تاکنون ایران به دست آورد های مهمی دست یافته است.
عضو اتحادیه صادر کنندگان فرآورده های نفتی خاطر نشان کرد : با وجود چنین پیشرفت هایی پروشیمی ایران هنوز باید راه بسیاری را برای پیشرفت در آینده طی کند چرا که در چند دهه اخیر متاسفانه کشور ما وابسته به خام فروشی بوده است و همین امر باعث عقب ماندگی صنعت پتروشیمی ما شده است.
رتبه نخست صنعت پتروشیمی ایران در خاورمیانه
وی اذعان کرد : با همه این اوصاف جمهوری اسلامی ایران در رتبه نخست صنعت پتروشیمی در منطقه قرار دارد ؛ البته در کنار ایران ، عربستان ، عراق ، و برخی از کشور های عربی در حوزه نفت فعالیت دارند اما قدمت حضور ایران در این زمینه بیشتر است.
خسرو جردی در آخر تاکید کرد :شاید تنها اولویت که امروز برای صنعت نفت ایران وجود دارد این است که با توجه به تجربه شرایط تحریم ها ، از خام فروشی عبور کرده و رویکرد جدیدی در صادرات خود تحت عنوان صادرات محصولات پتروشیمی را در دستور کار خود قرار دهیم.
گفتنی است صنعت نفت کشورمان همواره تحت شدیدترین تحریم‌ها ایالات متحده آمریکا قرار گرفته که هدف اصلی این تحریم ها جلوگیری از صادرات نفت ومحصولات پتروشیمی بوده است؛ با وجود چنین اقدامات خصمانه، ایالات متحده آمریکا درتحقق این اهداف ناکام مانده و امروز آنها رفته‌اند و کشور ایران روی پای خود ایستاده است
در دوره ریاست جمهوری « دونالد ترامپ» شدیدترین تحریم ها از سوی وزارت خزانه داری ایالات متحده آمریکا علیه صنعت نفت و پتروشیمی ایران اعمال شده بود؛ با این وجود در این دوران پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها با تمام ظرفیت کار کردند و بیشترین صادرات فرآوردههای نفتی در طول تاریخ در همین زمان بدست آمد.
اوج تحریم های ایالات متحده آمریکا پس از خروج این کشور از توافق نامه برجام در سال های 98 بوده است؛ در سال ۹۸ پتروشیمی ایران ۱۵ میلیارد دلار محصول تولید کرد و از این امار ۱۰ میلیارد دلار آن را صادرات کرده است.
مصرف خوراک پتروشیمی‌ها در سال ۹۸ اعم از گاز طبیعی، اتان، نفتا، میعانات و نفت سفید معادل روزانه ۸۰۰ هزار بشکه نفت خام بوده و پیش بینی می شود این مقدار در سال ۱۴۰۴ به دو میلیون بشکه در روز می‌رسد و با وجود تحریم همه جانبه صنعت نفت و پتروشیمی ایران ،حرکت این صنعت متوقف نخواهد شد.
طبق آمار های منتشر شده قرار بود که در طی سال ۹۹ و تا پایان این سال، ۱۷ طرح توسعه پتروشیمی با مبلغ سرمایه گذاری ۱۱ میلیارد دلار افتتاح شود که تاکنون ۱۲ مورد آن افتتاح شده است، که سه طرح آن یعنی طرح عظیم پالایشگاه گازی بیدبلند و طرح الفین و SRU ایلام و پتروشیمی لردگان مربوط به هلدینگ خلیج فارس بوده است به بهره برداری رسیده اند؛ شایان ذکر است که امروزه بیش از ۶۵ درصد کالا و تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت و پتروشیمی در داخل کشور تولید می‌شود.
