به گزارش اختصاصی نفت آرا،آلفونسو کیوسی، وزیر انرژی فیلیپین، روز جمعه در مورد اقدام طرفین برای پایان دادن به توقف شش ساله فعالیت اکتشاف منابع در آب های مورد مناقشه گفت: "ما اعتماد داریم چین به تصمیم مستقل ما احترام می گذارد."
دولت رئیس جمهور سابق فیلیپین، بنیگنو آکوئینو سوم، فعالیت های اکتشافی و حفاری را در دریای مورد مناقشه در سال 2014 در میان تنش با چین به حالت تعلیق درآورد.
دادگاه داوری تحت حمایت سازمان ملل به نفع فیلیپین و علیه "خطوط نه گانه" (محدودهای كه پكن در نقشههای رسمی بين 9 خط «nine-dash line» مشخص می كند) رای داد. چين با تكيه بر آبهای ساحلی جزاير و صخرههای مورد مناقشه در نزديكی ساحل ديگر كشورها و نيز بر اساس آنچه كه «حقوق تاريخی انحصاری» می نامد، حاكميت بر آب ها و منابع اين دريا را مختص به خود می داند و بر اين مبنا می كوشد تا مانع ماهيگيری و اكتشاف و استخراج نفت و عبور آزاد توسط ديگر كشورها در اين دريا شود.
اما رودریگو دوترته، جانشین آکوئینو، فیلیپین را با چین همسو کرده است، آن هم به هزینه از دست دادن آمریکا که متحد سنتی کشورش است. در سال 2018، فیلیپین تفاهمنامه اکتشاف مشترک با چین را امضا کرد. اما همکاری پیشنهادی عملی نشد.
در همین حال، آمریکا حمایت خود را از مانیل افزایش داده و متعهد شده است كه در برابر تنش از سوی چین در آبهایی كه دادگاه سازمان ملل متحد ادعاهای پكن را غیرقانونی اعلام كرد، از فیلیپین حمایت كند.
به گزارش «فایننشال تایمز»، مایکل پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، در ماه ژوئیه گفته بود: "ما به صراحت اظهار می کنیم که ادعاهای پکن در مورد منابع دریایی در بیشتر قسمت های دریای چین جنوبی کاملاً غیرقانونی است، و همچنین کمپین قلدری برای کنترل این بخش ها قانونی نیست."
پمپئو افزود كه چین نمی تواند در مناطقی كه دادگاه سازمان ملل آن را منطقه اقتصادی انحصاری فیلیپین یا در فلات قاره خودش قرار دارد ادعایی داشته باشد.
این موضوع مربوط به پروژه هایی است که دوترته اجازه از سرگیری آن را داده است. شرکت «فروم»، یک شرکت انگلیسی با پشتیبانی فیلیپین، جلسه ای برای امضای قرارداد اکتشاف در نزدیکی بانک رید برگزار می کند، منطقه ای که تصور می شود غنی از نفت و گاز است اما به دلیل کشمکش با کشتی های چینی، این کشور قادر به بهره برداری از منابع نبوده است. شرکت «پی اکس پی»، شرکتی هنگ کنگی تحت مدیریت تاجر فیلیپینی، مانوئل پانگیلینان، و شرکت ملی نفت فیلیپین، دارای دو قرارداد دیگر خدماتی است که مجاز به راه اندازی مجدد هستند.
کیوسی خاطرنشان کرد که فیلیپین قبل از اعلام تصمیم خود به چین اطلاع نداده بود، اما ابراز اطمینان کرد که شرکت فروم و شرکت ملی نفت فراساحل چین از طرف پکن گفت و گوهای همکاری را تسریع می کنند.
چین هفته گذشته نیز اظهار امیدواری کرد که اجماع دو جانبه در مورد توسعه مشترک منابع در دریای چین جنوبی همچنان در جریان باشد. ژائو لیجیان، سخنگوی وزارت امور خارجه چین، گفت: "من امیدوارم و معتقدم که دو طرف در نیمه راه یکدیگر را ملاقات می کنند، توسعه مشترک را ارتقا می بخشند و به پیشرفت مثبت ادامه می دهند."
تصمیم مانیل در حالی است که انتظار می رود تا سال 2030 یک مخزن گاز در مالامپایا راه اندازی شود، که فیلیپین تا حد زیادی برای تامین نیازهای انرژی خود به آن متکی است.
اندرو هاروود، تحلیلگر «وود مکنزی» و مشاور انرژی، گفت: "تعدادی از شرکت های اکتشافی که در این بلوک ها نقش داشته اند خواستار لغو مهلت قانونی شدند. پروژه مالامپایا در حال ورود به مراحل آخر چرخه حیات خود است، بنابراین با رشد اقتصاد، فیلیپین به شدت به منابع گاز نیاز دارد."
یک دیپلمات آمریکایی در جنوب شرقی آسیا تصمیم مانیل را "نشانه ای دلگرم کننده" خواند و گفت که دولت آقای دوترته با اطمینان از حمایت بیشتر واشنگتن "جسارت" به خرج داده است.
به گزارش «فایننشال تایمز»، اما یک تحلیلگر برجسته ساکن در فیلیپین گفت که این اکتشاف همچنین می تواند یک پیروزی برای پکن تلقی شود.
ریچارد حیدریان، تحلیلگر سیاسی و نویسنده کتابی درباره دوترته، نیز گفت: "فیلیپین اساساً در بین بمب ساعتی مالامپایای و تفنگ ساچمه ای چین برای مذاکره در مورد توافقنامه توسعه مشترک گرفتار شده است."