اختصاصی نفت آرا،بر اساس ماده ۲۵ قانون امور گمرکی، مسئولیت حفظ و نگهداری کالاهای موجود در انبارهای گمرکی از زمان تحویل گرفتن تا زمان تحویل دادن، برعهده مرجع تحویل‌گیرنده کالا است. این مرجع مکلف است کالاهای موجود در انبارها را در برابر خطرات ناشی از آتش‌سوزی، اشتعال و انفجار بیمه کند. هزینه مربوط به این بیمه هنگام ترخیص کالا از صاحب کالا اخذ می‌شود، مگر آنکه کالا پیش‌تر تحت پوشش بیمه معتبر قرار داشته باشد و شماره بیمه‌نامه در زمان تحویل در اظهارنامه اجمالی یا سایر اسناد معتبر قید شده باشد. در این صورت، تا زمانی که بیمه‌نامه دارای اعتبار است، حق بیمه جدید دریافت نمی‌شود.
در خصوص ورود محموله‌ها به منطقه ویژه اقتصادی بندر شهید رجایی، ماده ۱۸ قانون امور گمرکی مقرر می‌دارد که شرکت‌های حمل‌ونقل موظفند هنگام ورود وسیله نقلیه به قلمرو گمرکی کشور، دو نسخه اظهارنامه اجمالی به زبان فارسی تنظیم و همراه با فهرست کل بار و در صورت نیاز بارنامه‌های مربوطه، به گمرک و مرجع تحویل‌گیرنده کالا تسلیم نمایند. در صورت خالی بودن وسیله نقلیه نیز اظهارنامه‌ای مبنی بر خالی بودن وسیله باید ارائه شود. این اظهارنامه‌ها باید بدون حک، اصلاح یا قلم‌خوردگی تهیه شوند.
با این حال، تبصره ۲ ماده ۱۸ تصریح می‌کند که مقررات این ماده شامل کالاهای ورودی از مناطق آزاد تجاری–صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی به قلمرو گمرکی نمی‌شود. بنابراین، کالاهای ورودی از منطقه ویژه اقتصادی بندر شهید رجایی به قلمرو گمرکی کشور مشمول الزامات ماده ۱۸، از جمله ارائه اظهارنامه اجمالی، نخواهند بود.
دلایل مستثنا شدن مناطق ویژه اقتصادی از این مقررات
مناطق ویژه اقتصادی با هدف تسهیل فرآیندهای تجاری، جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، توسعه صادرات و افزایش رقابت‌پذیری ایجاد شده‌اند. این مناطق از منظر تشریفات گمرکی، بخشی از قلمرو گمرکی اصلی کشور به حساب نمی‌آیند و به همین دلیل ورود کالا به این مناطق نیازمند انجام کامل تشریفات گمرکی ورود به کشور نیست.
قانونگذار برای سرعت‌بخشی به روند واردات و صادرات در این مناطق و افزایش جذابیت اقتصادی آنها، الزام به تسلیم اظهارنامه اجمالی را برای کالاهای ورودی به مناطق ویژه اقتصادی حذف کرده است.
مزایای این استثنا برای مناطق ویژه اقتصادی
• کاهش تشریفات اداری و تسریع در جابجایی کالاها: روند ورود، تخلیه و انتقال کالاها به این مناطق ساده‌تر و سریع‌تر انجام می‌شود.
• تشویق سرمایه‌گذاری: با کاهش بروکراسی، مناطق ویژه اقتصادی برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی جذاب‌تر می‌شوند.
• تسهیل صادرات مجدد و ترانزیت بین‌المللی: کالاها می‌توانند بدون انجام تشریفات سنگین گمرکی مستقیماً وارد شده و به کشورهای دیگر صادر شوند.
• رقابت‌پذیری بنادر و مناطق اقتصادی ایران: این تسهیلات به بنادری مانند بندر شهید رجایی کمک می‌کند تا با رقبای منطقه‌ای رقابت کنند.
ملاحظات مهم
هرچند ورود کالا به مناطق ویژه اقتصادی از بخشی از تشریفات معاف شده است، اما کنترل‌های نظارتی و ثبت ورود و خروج کالا همچنان در این مناطق اعمال می‌شود. همچنین، زمانی که کالایی از منطقه ویژه به قلمرو اصلی کشور وارد می‌شود، باید کلیه تشریفات گمرکی کامل (از جمله ارائه اظهارنامه گمرکی، پرداخت حقوق ورودی و مالیات‌ها) انجام گیرد