با وجود تحریمهای سختگیرانهتر ایالات متحده، پالایشگاههای هند به دنبال راههایی برای ادامه واردات نفت خام ارزان روسیه هستند و با استفاده از واسطهها و شرکتهای تجاری جدید، زنجیرههای تامین خود را بازسازی میکنند. تحریمها باعث شده شرکتهای نفتی هندی محمولههای نفتی روسیه را از دست بدهند، اما آنها امیدوارند با استفاده از روشهایی مانند تغییر نام نفت روسیه در امارات و استفاده از شرکتهای تجاری نوظهور، این کمبود را جبران کنند. در حالی که چالشهایی مانند مشکلات حمل و نقل، بیمه و پرداختها وجود دارد، مقامات هندی معتقدند هرگونه اختلال موقتی خواهد بود و همکاری روسیه و هند در بازار انرژی به دلیل نیاز متقابل دو طرف ادامه خواهد یافت.
نفت آرا به نقل از بلومبرگ پالایشگاههای هند، مشتاق به ادامه واردات نفت خام ارزان از روسیه، در حال همکاری با بازرگانان، شرکتهای حمل و نقل و سایر واسطهها برای بازسازی زنجیرههای تامین خود هستند، زیرا تحریمهای سختگیرانهتر ایالات متحده به اجرا در میآیند.
تغییر روند واردات نفت روسیه توسط هند در پی تحریمهای آمریکا
در حاشیه یک رویداد مهم در حوزه انرژی در دهلی نو، مدیران ارشد اعلام کردند که شبکههای فعلی در حال تغییر و تحول هستند. این شبکهها شامل فروشندگان، تانکرها و شرکتهای بیمهای میشوند که در لیست سیاه واشنگتن قرار ندارند. برخی از این شرکتها، نهادهای قدیمیتری هستند که تحریمها بر آنها تاثیری نگذاشته و برخی دیگر، شرکتهای تازه تاسیسی هستند که جایگزین شرکتهای غیرقابل دسترس شدهاند.
شرکتهای بزرگ نفتی هندی مانند شرکت نفت هند، بهارات پترولیوم، پالایشگاه و پتروشیمی مانگالور و صنایع ریلاینس، پس از اعمال اولین محدودیتها، به خرید نفت خام ارزان روسیه روی آوردند. حجم این خریدها که قبلا بسیار کم بود، به حدود یک سوم کل واردات نفت هند رسید. اما در ماه ژانویه، با اقدامات جدید واشنگتن علیه کشتیها و نهادهای همکار با مسکو، این روند تغییر کرد.
در آن زمان، تحریمها حدود ۱۶۰ نفتکش را شامل شد و این امر مشکلات زیادی برای خریداران هندی و چینی ایجاد کرد. اگرچه تحفیف موقتی در تحریمها برای محمولههای فوریه وجود داشت، اما این وضعیت برای محمولههای ماه مارس ادامه نیافت.
شرکتهای پالایش نفت دولتی هند و همچنین شرکت ریلایانس، در مجموع بین ۱۸ تا ۲۰ محموله نفت خام روسیه را که قرار بود در ماه مارس تحویل بگیرند، از دست دادهاند. برخی منابع برآورد میکنند که این میزان از دست دادن محمولهها، معادل ۲۰ میلیون بشکه نفت یا ۱۴ درصد از کل واردات ماهانه نفت هند باشد. با این وجود، این شرکتها امیدوارند که بتوانند این کمبود را با محمولههای دیگر نفت روسیه جبران کنند تا مجبور نشوند به سراغ گزینههای گرانتر بروند. مقامات هندی اعلام کردهاند که هرگونه اختلالی در این زمینه، موقتی خواهد بود، اما زمان به سرعت در حال گذر است.
چالشهای واردات نفت روسیه به هند و ظهور شرکتهای تجاری جدید
وزیر نفت هند در کنفرانسی که این هفته در دهلی نو برگزار شد، اظهار داشت: «برای واردات نفت، ما نیازمند کشتیهایی هستیم که تحت تحریم نباشند. موضوع بیمهها نیز نیازمند سازماندهی مجدد است و پرداختهای مربوط به واردات نیز باید به انجام برسند. هر کدام از این موارد، مشکلات خاص خود را دارند که باید حل شوند.» وی در ادامه افزود: «در حال حاضر، تلاشها برای رفع این مشکلات ادامه دارد.» جریان صادرات نفت روسیه به هند از صفر در اوایل سال ۲۰۲۲ به بالاترین منبع تأمین واردات این کشور رسید.

تغییر سریع ماهیت و شکل شرکتهای تجاری، هم از ویژگیهای برجسته انطباقپذیری روسیه است و هم چالشی بزرگ برای کسانی که تحریمها را اجرا میکنند. در هفته جاری، مدیران پالایشگاههای دولتی گزارش دادند که شرکتهای تجاری نوظهوری از دبی، از جمله L-Oil و Sccton، وارد بازار نقدی شدهاند.
این شرکتها که نامهای جدیدی دارند، در حال عرضه محمولههای نفتی روسیه به خریداران هندی هستند. با این حال، مدیران تاکید کردند که اگرچه نام شرکتها تازه است، اما گردانندگان و معاملهگران پشت صحنه آنها چهرههای آشنایی هستند. نسخههای جدید این شرکتها، جایگزین شرکتهایی از قبیل بلک پرل، گورون تریدینگ و دمکس تریدینگ شدهاند. این شرکتها همگی در ماه ژانویه تحت تحریمهای ایالات متحده قرار گرفتند.
موش و گربه بازی تحریمهای نفتی؛ نقش دبی و هنگ کنگ
از زمان تهاجم روسیه به اوکراین، دوبی و تا حدی هنگ کنگ به کانون شرکتهای صوری تبدیل شدهاند که برای انتقال نفت روسیه و ایران ایجاد میشوند. این شرکتها به سرعت تاسیس و منحل میشوند و شناسایی و تعطیلی آنها برای مقامات آمریکایی دشوار است. این وضعیت به یک بازی موش و گربه با واشنگتن تبدیل شده است، زیرا شرکتهای جدید سریعتر از توان آمریکا برای شناسایی و انحلال آنها، شکل میگیرند.
دولت ترامپ هنوز در حال بررسی چگونگی ایجاد موازنه میان دو رویکرد است. از یک سو، تمایل به اتخاذ موضعی سختگیرانه علیه روسیه و ایران و از سوی دیگر، ضرورت کنترل افزایش قیمت نفت و جلوگیری از ایجاد اختلال در بازارهای جهانی. انتظار میرود نارندرا مودی، نخستوزیر، در این هفته با رئیسجمهور ایالات متحده در واشنگتن دیدار کند.
مدیران اجرایی خاطرنشان کردند که پالایشگاههای هندی و شرکتهایی که نفت خام روسیه را به بازار عرضه میکنند، گزینههای دیگری نیز از جمله استفاده از مخازن ذخیرهسازی زمینی برای پنهان کردن منشاء نفت در اختیار دارند.
تغییر نام نفت روسیه در امارات برای تسهیل تجارت
نفت روسیه، برای نمونه تخلیه شده در مخازن ساحلی فجیره، میتواند دوباره به کشتی دیگری منتقل و به عنوان محمولهای با منشاء امارات متحده عربی بارگیری شود. این کار، در عمل، نفت حساس روسیه را به محمولهای تبدیل میکند که امکان معامله گستردهتر و آزادانهتر آن فراهم میشود.
در حال حاضر، خریداران چینی به طور معمول از تغییر نام محمولههای نفتی از طریق انتقال کشتی به کشتی استفاده میکنند تا مبدأ نفت خام ایران را مخفی نمایند. تا کنون، استفاده از مخازن ساحلی به دلیل هزینههای بیشتر، کمتر رایج بوده است. وزیر نفت هند در اظهارات اخیر خود، بار دیگر درخواست همیشگی تخفیف از روسیه را تکرار کرد و خاطرنشان ساخت که هند منابع متعدد و گزینههای فراوانی برای تامین نفت خام دارد.
همکاری روسیه و هند؛ ضرورتی متقابل در بازار انرژی
روسیه و هند به همکاری با یکدیگر نیازمند هستند. روسیه به دنبال یافتن بازارهایی در خارج از چین است، در حالی که خریداران هندی برای بازگشت به تامینکنندگان سنتی خود در غرب آسیا با مشکل مواجه شده و در مذاکرات با آنها با چالشهای جدی روبرو هستند.
در کنفرانسی، پاول سوروکین، معاون اول وزیر انرژی روسیه، اظهار داشت: «فارغ از فشارهای وارده، ما به رویکرد عملگرایانه خود در بازار ادامه خواهیم داد.» وی همچنین افزود: «بازار جهانی به نفت خام روسیه نیازمند است و هیچ منبع نفتی یا انرژی دیگری نمیتواند بدون تحمیل هزینههای گزاف به جهان، جایگزین آن شود.»