از سال ۱۹۸۵ تا سپتامبر ۲۰۲۴ میلادی، ظرفیت ناوگان کشتی‌های کانتینری در جهان از یک میلیون TEU به ۳۰ میلیون TEU افزایش یافته است. این رشد عمدتاً به دلیل رونق ساخت‌وساز کشتی‌های کانتینری جدید بوده است.

نفت آرا: ظرفیت ناوگان کشتی‌های کانتینری در سال‌های اخیر نسبت به سال‌های اولیه حمل‌و‌نقل کانتینری در دهه ۱۹۵۰ میلادی رشد سریعتری داشته است. در آغاز دوران حمل‌و‌نقل کانتینری مدرن، یعنی دهه ۱۹۵۰، کمتر کسی پیش‌بینی می‌کرد که این شیوه نوین حمل‌و‌نقل به میلیو‌ن‌ها TEU در سال‌های بعد برسد؛ این تصور حتی غیرممکن به نظر می‌رسید. ولی با استقبال صاحبان کالا، مالکان و اپراتورها، سه دهه بعد، یعنی در سال ۱۹۸۵، ظرفیت این ناوگان تازه به یک میلیون TEU با ۹۸۶ کشتی رسید. بیشتر این کشتی‌ها متوسط بودند و ظرفیت میانگین ۱۰۷۷ TEU داشتند، اما در بین آنها کشتی‌های با ظرفیت ۴۰۰۰ TEU نیز مشاهده می‌شد.

افزایش ظرفیت از ۱ میلیون TEU به ۱۰ میلیون TEU در ۲۲ سال

همان‌طور که اشاره شد، در سال ۱۹۸۵ میلادی ظرفیت ناوگان کشتی‌های کانتینری یک میلیون TEU بود. ۲۲ سال بعد، یعنی در سال ۲۰۰۷ میلادی، این رقم در پی رونق حمل‌و‌نقل کانتینری به ۱۰ میلیون TEU رسید که برای بسیاری از فعالان حوزه حمل‌و‌نقل تعجب‌آور بود. بازار حمل‌و‌نقل از چنین ناوگانی استقبال کرد، زیرا این شیوه نه تنها ایمنی بالاتری داشت بلکه حمل‌و‌نقل کالا در ابعاد بزرگتر را نیز تسهیل می‌کرد. حدود ۹ سال بعد، یعنی در سال ۲۰۱۶ میلادی، ظرفیت حمل‌و‌نقل ناوگان کانتینری به ۲۰ میلیون TEU رسید و آخرین نقطه عطف بعد از ۸ سال، یعنی در سپتامبر سال جاری میلادی، به‌دست آمد.

رشد ناوگان کانتینری

با گسترش سریع تجارت کانتینری در دهه‌های ۱۹۸۰، ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ میلادی، ناوگان کشتی‌های کانتینری رشد سالانه ۹ درصدی را تا قبل از بحران مالی سال ۲۰۰۸ میلادی تجربه کرد. قبل از این بحران، دفترچه سفارشات به بیش از ۶.۶ میلیون TEU رسید که ۶۰ درصد از ناوگان آن زمان را تشکیل می‌داد.

اولین سازنده‌های کشتی‌های کانتینری: اروپا و ژاپن

در ماه می ۲۰۰۷ میلادی، ناوگان کشتی‌های کانتینری به‌سرعت در حال پاسخگویی به تقاضا بودند تا اینکه ظرفیت کل ناوگان به ۱۰ میلیون TEU رسید. در این زمان، ۴۱۲۷ کشتی کانتینری با ظرفیت متوسط ۲۴۱۳ TEU در حال فعالیت بودند. ۲۶ درصد این کشتی‌ها توسط اروپا و ۲۰ درصد توسط ژاپن ساخته می‌شدند.

توسعه بین‌المللی و سرمایه‌گذاری جدید

با ورود چین به سازمان تجارت جهانی در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی، رونق اقتصادی ناوگان حمل‌و‌نقل بیشتر شد و سرمایه‌گذاری‌های سنگینی توسط این کشور و کره جنوبی، در کنار کشور‌هایی مانند ژاپن و کشور‌های اروپایی، برای ساخت و ساز کشتی‌های جدید صورت گرفت. بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۵ میلادی به طور متوسط سالانه ۱.۴ میلیون TEU ظرفیت جدید به ناوگان حمل‌و‌نقل کانتینری اضافه شد.

سرمایه‌گذاری در دوران کرونا

از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ میلادی، با کمک جریان نقدی استثنایی ایجاد شده در دوران کووید، اپراتور‌های خطوط کشتیرانی موج جدیدی از سرمایه‌گذاری را آغاز کردند و ۷.۳ میلیون TEU سفارش جدید در آن دوران ثبت شد. با تجدید ناوگان سبز، از واحد‌های دارای سوخت جایگزین استفاده می‌شد.

نگاهی به آینده

با افزایش ۲.۴ میلیون TEU در سفارشات از ژوئن ۲۰۲۴ میلادی تا سپتامبر این سال، میزان سفارش‌های جدید به ۷.۴ میلیون TEU می‌رسد، که ۷۹ درصد از این سفارشات متعلق به اپراتور‌های خطی و ۶۹ درصد متعلق به چین است. این روند نشان می‌دهد که نقطه عطف بعدی ناوگان کشتی‌های کانتینری در مسیر رسیدن به ظرفیت ۴۰ میلیون TEU دور نیست.

Trevor Crowe، مدیر تحقیقات موسسه کلارکسون