به گزارش اختصاصی پایگاه خبری تحلیلی نفت آرا،افزایش ظرفیت نیروگاهی در کشور در دهه ۹۰ متناسب با افزایش مصرف برق انجام نشد. به همین دلیل در پایان دهه ۹۰ و در سال‌های اخیر ناترازی برق تشدید گردید. بجز عدم توسعه نیروگاه‌ها متناسب با مصرف عامل دیگری که این ناترازی را تشدید می‌کند، راندمان پایین نیروگاه‌های حرارتی در کشور است. لذا ساخت نیروگاه‌های راندمان بالا یک نیاز برای کشور محسوب می‌شود.
توربین کلاس F یک نوع توربین گازی پیشرفته است که در دسته توربین‌های مدرن قرار می‌گیرد. این نوع توربین‌ها از فناوری‌های جدیدی استفاده می‌کنند که باعث افزایش راندمان و کاهش آلایندگی آنها می‌شود. توربین‌های کلاس F معمولاً دارای راندمان بالایی (در حدود ۴۰ درصد در سیکل ساده گازی و ۵۷ درصد در سیکل ترکیبی) هستند. این راندمان بالاتر باعث کاهش مصرف سوخت و کاهش انتشار گازهای آلاینده می‌شود.
توربین‌های کلاس F همچنین دارای قابلیت‌های دیگری مانند کارکرد در محدوده وسیعی از شرایط بار، راه‌اندازی سریع و افزایش توان خروجی هستند. تفاوت اصلی توربین‌های کلاس F با توربین‌های نسل قبل در موارد زیر خلاصه می‌شود:

-راندمان بالاتر: توربین‌های کلاس F دارای راندمان بالاتری هستند که باعث کاهش مصرف سوخت و انتشار گازهای آلاینده نسبت به میزان برق تولید شده می‌شود.
-قابلیت‌های بیشتر: توربین‌های کلاس F دارای قابلیت‌های بیشتری مانند قابلیت کارکرد در محدوده وسیعی از شرایط بار، قابلیت راه‌اندازی سریع و قابلیت افزایش توان خروجی هستند.
-فناوری جدید: توربین‌های کلاس F از فناوری‌های جدیدی مانند فناوری توربین دوگانه و فناوری احتراق پیشرفته استفاده می‌کنند

 

به منظور دستیابی به فناوری توربین‌های کلاس F در اسفند ماه سال ۹۴ در دیدار «حمید چیت‌چیان»، وزیر نیروی جمهوری اسلامی ایران و «زیگمار گابریل» وزیر اقتصاد و انرژی آلمان، قرارداد همکاری بین گروه مپنای ایران و زیمنس آلمان برای ساخت توربین های کلاس F به امضای مدیران ارشد این دو شرکت رسید.
با امضای این قرارداد پنج ساله، نخستین گام برای بومی سازی توربین های کلاس F با نام تجاری SGT5-4000F برداشته شد. این توربین از متداول‌ترین توربین‌های گازی کلاس F در دنیا است که در شرایط ایزو توان تولید ۳۰۷ مگاوات با بازدهی حرارتی ۴۰.۱ درصد را دارد. بازدهی این توربین در حالت سیکل ترکیبی به ۵۷ درصد می‌رسد. میزان NOX و CO حاصل از کارکرد این توربین با سوخت گاز به ترتیب ۲۵ و ۸۰ PPM است که با الزامات بین‌المللی محیط زیستی سازگاری دارد.

در شهریور سال ۹۷ شرکت آلمانی زیمنس تمام فعالیت‌های خود در ایران را متوقف کرد. در آن زمان وزیر نیروی وقت اشاره کرد: تعهدات شرکت زیمنس در حال انجام شدن است و پروژه انتقال دانش توربین های کلاس F به ایران متوقف نشده است. اما با وجود گذشت حدود ۸ سال از امضای قرارداد ۵ ساله، بررسی‌ها نشان می‌دهد که تنها ۳ توربین گازی از این قرارداد نصب شده که دو واحد در نیروگاه هنگام و یک واحد در نیروگاه دوکوهه بوده است.
یکی از علل عدم توسعه نیروگاه‌های کلاس F در مقایسه با نیروگاه‌های قدیمی‌تر کلاس E در ایران، هزینه بیشتر تعمیر و نگهداری این نوع توربین در کشور است. با وجود راندمان بیشتر این نوع توربین در مقایسه با توربین‌های کلاس E، اما تخصص در زمینه تعمیر و نگهداری این نوع توربین در کشور کمتر است. همچنین با وجود ناترازی گاز و مصرف اجباری گازوییل در نیروگاه‌های گازی و سیکل ترکیبی در فصل سرد سال، برای جلوگیری از افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری و آسیب به پره‌های توربین، لازم است گازوییل با کیفیت یورو ۴ به بالا در این نیروگاه‌ها مصرف شود که تضمینی برای آن وجود ندارد.
با وجود اهمیت افزایش راندمان نیروگاه‌ها در کشور، انتقال فناوری توربین‌های گازی کلاس F که قرار بود ۵ سال به طول بیانجامد، با گذشت حدود ۸ سال از امضای قرارداد، تنها ۳ عدد از ۲۰ توربین نصب شده است. علل این امر را می‌توان عدم پایبندی طرف آلمانی به مذاکرات، عدم صرفه اقتصادی استفاده از این توربین با قیمت فعلی سوخت نیروگاه‌ها برای بخش خصوصی و عدم رقبت شرکت‌های نیروگاه‌ساز داخلی جهت ساخت این توربین به دلیل عدم وجود سفارش دانست.
نویسنده:محمدحسین احمدی