به گزارش پایگاه خبری تحلیلی نفت آرا، 10 درصد نفت و گاز کشور و 12 درصد بازار سرمایه در اختیار وزارت کار بوده و مالکیت دو بانک را نیز در اختیار دارد. 
ترکیب سهامداران و میزان سهم ‌ها نشان می ‌دهد نزدیک به 50 درصد آنها متعلق به شرکتهای تابعه وزارت کار هستند. 
 تاپیکو؛ متنوع ترین هلدینگ کشور در سرمایه‌ گذاری در صنعت پتروشیمی 
هلدینگ تاپیکو در سال 1381 تاسیس و سهام آن در سال 1392 در بورس تهران عرضه شد. تاپیکو دارای 59 شرکت مدیریتی و سهامدار 26 شرکت غیر مدیریتی است که حدود17000 نفر را در مجموعه شرکتهای زیرمجموعه خود جذب و به کارگیری کرده است. شرکت سرمایه ‌گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تأمین که در بازار سرمایه ایران با نماد «تاپیکو» شناخته می‌ شود، یکی از هلدینگ ‌های چندرشته ‌ای صنعتی زیرمجموعه شرکت سرمایه‌ گذاری تأمین اجتماعی (شستا) است که پس از حدود دو دهه فعالیت اقتصادی امروزه یکی از مهمترین و سودآورترین شرکتها در فهرست ۱۰ شرکت اول بازار سرمایه ایران به حساب می ‌آید. 
هلدینگ تاپیكو در حوزه های بالادستی صنعت پتروشیمی با اولویت گروه متانول، الفین و پلی الفین‌ها، در بخش بالادستی صنعت نفت و گاز با اولویت تولید نفت و گاز در میادین مشترك، در بخش پایین دستی صنعت نفت با اولویت پالایشگاه های میعانات گازی، ایجاد پتروپالایشگاه ها و توسعه خوراك واحدهای پتروشیمی با اولویت طرح های NGL و در بخش پایین دستی پتروشیمی با اولویت محصولات تكمیل كننده زنجیره ارزش، تمرکز کرده است. 
جهت‌گیری سرمایه‌گذاری های تاپیكو در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی دارای ویژگی‌هایی از قبیل نزدیكی به سواحل و بنادر صادراتی، تمركز بر خوراك گازی، بزرگ مقیاس بودن، بهره مندی از تكنولوژی‌های برتر تولید و مشاركت با شركتهای معتبر داخلی و بین المللی می ‌باشد، به طوری كه بتواند جذابیت بالاتری در زنجیره ارزش ایجاد نماید. 
 تاپیکو از تنوع بالای پرتفوی، وجود پروژه‌های متنوع و توان توسعه پایدار در سود آوری، توان بالای مشاركت در طرح‌های بزرگ صنعت در كشور و سهم بالا از بازار داخلی و صادراتی در محصولات صنعت بهره می‌برد و می کوشد با توانایی بالا جهت مشاركت و تامین مالی در اجرای طرح های توسعه با شركت های معتبر بین المللی در داخل و خارج از كشور، تخصص و قابلیت بالای هلدینگ در حوزه های فنی صنعت و مدیریت پروژه ها، توانایی بهره مندی از ابزار های جدید و مدرن تامین مالی و توانایی بالا در تحقیق و توسعه راهبردی در صنعت به این هدف والا دست یابد. 
تاپیکو در چشم ‌انداز خود، کسب بالاترین ارزش پایدار در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی کشور و رقابت پذیر در عرصه بین‌ المللی را هدفگذاری کرده است. 
در گروه صنایع پتروشیمی تاپیکو شرکتهای زیر قرار دارند؛ شرکتهای پایانه ها و مخازن پتروشیمی، شرکت پتروشيمی جم، شركت پتروشیمی خراسان، پتروشیمی فن آوران، پتروشيمی ايلام، پتروشیمی باختر، پتروشيمی شازند (اراک)، پتروشيمی مرواريد، پتروشيمی نوری، پتروشیمی آبادان، پتروشیمی تبریز، پتروشیمی خارک، پتروشیمی شیمی بافت، پتروشیمی غدیر، پتروشیمی فارابی، پتروشیمی مارون، پتروشیمی مرجان، شرکت دوده صنعتی پارس، شرکت نیروکلر، شرکت کربن ایران، شرکت سرمایه‌ گذاری صنایع پتروشیمی، شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس قرار دارد. 
همچنین گروه صنایع نفت و گاز؛ شامل شرکت پرسی ایران گاز، شرکت نفت ایرانول، شرکت نفت پاسارگاد، شرکت نفت ستاره خلیج فارس است. 
در گروه صنایع تایر و لاستیک شرکت ایران یاسا و رابر، سرمایه‌ گذاری و توسعه صنایع لاستیک، شرکت گروه صنعتی بارز، شرکت یزد تایر قرار دارد. 
در گروه فنی و مهندسی شركت بازرسی فنی و كنترل خوردگی (تكين كو)، شرکت حفاری شمال، شرکت ماشین سازی پارس، شرکت مهندسی و نصب فیرمکو پارس، شرکت نگهداشت کاران، فعالیت دارند. 
در گروه صنایع سولزی نیز 8 شرکت زیرمجموعه دارد. 
تاپیکو به عنوان متنوع ترین هلدینگ کشور در حوزه سرمایه‌ گذاری در صنعت پتروشیمی، دارای ۹ درصد از کل ظرفیت تولید محصولات اصلی پتروشیمی در کشور است. تاپیکو همچنین  بزرگترین تولید کننده اسید استیک کشور با ظرفیت ۱۵۰ هزار تن در سال با 46.4 درصد سهم تولید، بزرگترین تولید کننده متیل اتیل کتون (MEK) و دارنده 66.40 درصد از ظرفیت تولید محصول در کشور است.
سهم ظرفیت تولید با احتساب سهام تاپیکو در محصولات مختلف پتروشیمی کشور به صورت زیر است؛ PVC  22.83 درصد، MTBE  16.58درصد منواتیلن گلایکول 12.05 درصد، مخلوط زایلن ها 12.18 درصد، متانول 12.13 درصد، بنزن 11.39 درصد، پلی اتیلن 10.97درصد، پروپیلن 10.38 درصد،  پلی پروپیلن 10.35 ، اتیلن 10.40درصد، استایرن 8.16 درصد، پلی استایرن 3.15 درصد. 
این هلدینگ همچنین 33.63 درصد از ظرفیت تولید قیر ، 9.45 درصد از ظرفیت تولید روغن پایه و 10.63 درصد از ظرفیت تولید فراورده های پالایشی در کشور را در اختیار دارد و مالکیت 49 درصدی سهام بزرگترین پالایشگاه میعانات گازی جهان (پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس) را دارد.  
تاپیکو 32.33 درصد دوده صنعتی و 20.15 درصد از ظرفیت تولید تایر کشور را به خود اختصاص داده است. 
ترکیب سهامداران عمده تاپیکو به صورت زیر است: 
1--سرمایه گذاری تامین اجتماعی 70.1 درصد 
2-سرمایه گذاری صبا تامین 9 درصد 
3- صندوق بیمه تامین اجتماعی روستائیان و عشایر 7.1 درصد 
4-اینده سازان رفاه پردیس 4.1 درصد 
 در نمایشگاه نفت امسال تهران بود که 10 تفاهمنامه همکاری در حوزه نفت و گاز و پتروشیمی از سوی تاپیکو با بخش خصوصی و دولتی در حضور وزیر کار به امضا رسید. این تفاهمنامه ها توسط شرکت های پتروشیمی غدیر، فن آوران، آبادان، خراسان شیمی بافت، تکین آوین و شیمیایی فرآورده قشم بود. این تفاهمنامه ها در راستای ایجاد بسترهای مناسب برای بهبود و گسترش همکاری های اقتصادی، فناوری و تبادل تجارب و دانش فنی در حوزه های پتروشیمی است. 
مجموعه تفاهمنامه های شرکت های زیر مجموعه وزارت کار از جمله تاپیکو با سایر بخش های خصوصی و دولتی در حوزه پتروشیمی یک میلیارد یورو سرمایه گذاری ارزی است. وزیر کار اعلام کرده که این سرمایه‌گذاری‌ها منجر به افزایش تولید اشتغال برای جوانان و متخصصین در کشور شود چرا که با امضای این تفاهم‌نامه زمینه اشتغال‌زایی مستقیم برای ۳ هزار نفر از جوانان کشور فراهم خواهد شد.  
در حاشیه مراسم امضای این تفاهم‌نامه، ابراهیم بازیان مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تأمین‌اجتماعی -شستا- از سرمایه‌گذاری ١۵ هزار میلیارد تومانی این شرکت در حوزه تولید و صنعت با اشتغالزایی بالا خبر داد. به گفته وی، این سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه‌های مختلف نفت، گاز، پتروشیمی، فولاد و صنایع است و ١۶٠ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در مجموعه شستا تا سال ١۴٠۵ در نظر گرفته شده است و سال گذشته ١٠ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف توسط این شرکت صورت گرفته است. 
امضای تفاهمنامه هایی از این دست و متعاقب آن اجرای قراردادهای مرتبط، با توجه به رکود در جذب سرمایه داخلی و خارجی، طی یک دهه گذشته، باعث ایجاد اشتغال، رشد تولید و سودآوری خواهد بود. 
 هلدینگ صبا انرژی 
با تصویب قانون نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی در تاریخ ۲۱/۲/۱۳۸۳ و به موجب تبصره ۲ ماده ۱۷ این قانون، صندوق بازنشستگی کشوری از سازمان مدیریت ‌و برنامه ‌ریزی کشور منتزع و تابع وزارت رفاه و تامین اجتماعی شد و توسط صندوق بازنشستگی کشوری اداره می‌شود. با ادغام وزارتخانه‌های «تعاون»، «کار و امور اجتماعی» و «رفاه و تامین اجتماعی» در سال ۱۳۹۰ و تشکیل وزارتخانه «تعاون، کار و رفاه اجتماعی»، صندوق بازنشستگی کشوری هم به‌عنوان نهادی تابع وزارتخانه جدید تعریف شد. 
از نیمه دهه ۱۳۶۰ موضوع فعالیت های اقتصادی و سرمایه‌گذاری در سیر حیات صندوق بازنشستگی کشوری جدیت یافت و در اوایل دهه ۱۳۷۰ به‌عنوان حوزه ‌ای نو در فعالیت و ساختار صندوق بازنشستگی کشوری جای گرفت. شکل‌گیری حوزه سرمایه‌گذاری در صندوق بازنشستگی کشوری ارتباط تنگاتنگی با وصول بخشی از مطالبات از دولت دارد. به‌گونه‌ای که پس از سال‌ها دولت به پرداخت و تسویه بخشی از بدهی خود مجاب شده و درنهایت، با واگذاری اموال یا سهام شرکتها این مهم را به انجام می‌رساند. 
شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری به‌عنوان یکی از مهمترین زیرمجموعه‌های صندوق بازنشستگی کشوری در سال 1367 به ثبت رسید. به منظور افزایش بهره‏‌وری و بازدهی سرمایه، این شرکت از اواخر سال 1394 رسماً فعالیت کاری خود را روی موضوعات مرتبط با نفت، گاز، پتروشیمی و نیروگاهی متمرکز نمود تا با بهره‌گیری از ظرفیت‌های ویژه، نسبت به ایجاد ارزش افزوده بیشتر برای سهامداران خود اقدام نماید. 
نام شرکت به شرکت سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی کشوری (سهامی عام) در سال 1379 در سازمان بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شد. طی سال‌های گذشته برای مدیریت بهینه و تخصصی شرکت‌های تابعه، اقداماتی در چارچوب تشکیل کمیته ساماندهی داراییها و اصلاح ساختار شرکت‌ها صورت گرفته که در نتیجه آن، فعالیت شرکتها و مجموعه‌های تابعه صندوق در قالب پنج هلدینگ ساماندهی و تعریف شده است:
1. هلدینگ صنعتی و معدنی (آتیه‌صبا) 
2. هلدینگ مالی، بانکی و سهام (گروه مدیریت ارزش سرمایه) 
3. هلدینگ نفت، گاز، پتروشیمی و نیروگاه (صبا انرژی) 
4. شرکت صنایع شیر ایران (پگاه) 
5. هلدینگ عمرانی و ساختمانی (صبا عمران) 
 ترکیب سهامداران شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری به شرح زیر است: 
صندوق بازنشستگی کشوری: ۸۴.۴ درصد 
موسسه صندوق بیمه اجتماعی روستائیان وعشایر: ۱.۸ درصد 
شرکت بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران: ۱.۸ درصد 
شرکت گروه مدیریت ارزش سرمایه: ۱.۴ درصد 
سایر سهامداران حقوقی و حقیقی: ۱۲.۷ درصد 
 گروه پتروشیمی هلدینگ صبا انرژی شامل شرکتهای زیر است: شرکت پتروشیمی جم، شرکت پلی پروپیلن جم، شرکت پادجم، شرکت پتروشیمی مسجد سلیمان، شرکت پتروشیمی فن آوران، شرکت پتروشیمی خارک، شرکت پتروشیمی امیر کبیر، شرکت پتروشیمی ایلام. 
در گروه فرآورده های نفتی؛ شرکت نفت پاسارگاد ، شرکت نفت ایرانول قرار دارند. شرکت ایران یاسا تایر و رابر 
در زمینه نیروگاهی هم شرکت نیرو آتیه صبا فعالیت دارد. 
شرکتهای دیگری در حوزه فلزات زیرمجموعه صندوق بازنشستگی کشوری فعال هستند. 
 نتیجه 
همزمان با روی کارآمدن دولت رییسی در دو سال گذشته، وزارت کارراهبردهایی برای رشد تولید و سودآوری شرکتهای زیرمجموعه خود تعریف و عملیاتی کرده است به گونه ای که تحت مدیریت و رهبری صولت مرتضوی و با تلاش جهادی مدیران زیر مجموعه در یک سال اخیر تلاشهایی جهت افتتاح پروژه های بلاتکلیف و تحقق رشد تولید و سودآوری انجام شده است. وزیر کار در قامت یک مدیر جهادی، بازدیدهای متعددی از شرکتها و پروژه های این وزارتخانه داشته و دستورات لازم جهت تسریع در بهره برداری از پروژه های راکد را صادر کرده است.  
در خصوص پروژه ها؛ پروزه مخازن ذخیره سازی 20 هزار تنی قیر نفت پاسارگاد در مجتمع آبادان با حضور وزیر کار به بهر برداری رسید. در این میان، کلنگ زنی پروژه کلرآلکالی پتروشیمی غدیر، کلنگ زنی ساخت پروژه پتروالفین پتروشیمی فن آوران که وزیر کار آن را یکی از بزرگترین مگاپروژه ها در ادوار شستا نامید، قرارداد تامین خوراک پایدار پتروشیمی امیرکبیر با شرکت مناطق نفت خیز جنوب و غیره قابل ذکر است. 
همچنین در تولید محصولات با گریدهای جدید اقدامات در خوری انجام شده است. 
برخی شرکتهای پتروشیمی زیر مجموعه وزارت کار همچون پتروشیمی غدیر حتی از ظرفیت اسمی خود در تولید و فروش عبور کرده اند.  
سود خالص شرکت خدمات گستر صبا انرژی  نیز در شش ماه اول سال مالی منتهی به 31/03/1402 به 88 هزار میلیارد تومان بالغ شده که نسبت به مدت مشابه سال مالی قبل از آن که 54 هزار میلیارد تومان بود، 65 درصد رشد داشته است.  
اقدامات مرتضوی در یکسال اخیر در وزارت کار سنگ بنای رشد تولید و سودآوری ذینفعان و سهامداران را بنا گذاشته است به گونه ای که در کنار شرکتها در عمل به وظایف قانونی خود در تولید و درآمدزایی در زمینه مسئولیت‌های اجتماعی نیز دستاوردهای خوبی به نمایش گذاشته اند.
انتهای پیام/.