پتروشیمی شاخه‌ای از علم شیمی است که تبدیل نفت خام و گاز طبیعی به فرآورده‌های مصرفی را مورد مطالعه قرار می‌دهد که نقش عمده‌ای در اقتصاد جامعه امروزی ایفا می‌کند.

به گزارش اختصاصی خبرنگار پايگاه خبری تحليلی نفت آرا، در صنایع پتروشیمی فراورده‌های شیمیایی را از مواد خام حاصل از نفت یا گاز طبیعی تولید می‌کنند، صنایع پتروشیمی نقش عمده‌ای در اقتصاد جامعه امروزی ایفا می‌کنند و بخش مهمی از صنایع شیمیایی هستند. افزایش روز افزون تقاضا برای فرآورده‌های پتروشیمی به اهمیت و ارزش این صنایع می‌افزاید.
زنجیره مصرف محصولات پتروشیمی طیف وسیعی از تولیدات مختلف از جمله پلاستیک، دارو، لوازم آرایشی، مبلمان، لوازم برقی و الکترونیکی، پنل‌های خورشیدی و توربین‌های بادی را شامل می‌شود.
درحالی که نگرانیهای زیست محیطی بسیاری در خصوص تولید و استفاده از پلاستیک‌های پتروشیمی وجود دارد، باید توجه داشت، تولید پلاستیک‌های پتروشیمی منجر به انتشار قابل توجه گازهای گلخانه‌ای نمی‌شود که می‌تواند، باعث تغییر آب و هوا شود. چون در فرآیند تولید پلاستیک، کربن به صورت بی‌اثر جذب شده و وارد جو نمی‌شود. در واقع  بزرگترین نگرانی باید از سوخت‌های فسیلی و مصارف احتراقی آنها باشد که باعث تجزیه هیدروکربن‌ها به دی‌اکسید کربن و آب و انتشار دی‌اکسید کربن در جو می‌شود.
محصولات پتروشیمی از هیدروکربن‌هایی مانند پروپان، اتان، بوتان یا سایر اجزای جدا شده از نفت خام و گاز طبیعی مشتق می‌شوند.
در این میان نفتا (طبقه‌ای از سوخت‌های مایع هیدروکربنی با فراریت و اشتعال‌پذیری بالا که در برج تقطیر پالایش نفت خام بین گازهای سبک مثل ال‌پی‌جی و نفت سفید قرار می‌گیرد) فرآورده پتروشیمی است که در تولید بسیاری از محصولات پتروشیمی نقش پررنگی دارد.
یکی دیگر از محصولات پتروشیمی اصلی اتیلن است که برای ایجاد پلی اتیلن یکی از مهمترین پلاستیک ها استفاده می‌شود. در صنایع پتروشیمی، مونومرهایی مانند اتیلن به هم متصل شده و مولکول‌های غول پیکر را با هزاران اتم کربن به نام پلیمرها تشکیل می‌دهند. این زنجیرهای بلند سپس با استفاده از انواع تکنیک‌های قالب‌گیری به پلاستیک تبدیل می‌شوند.
بیشتر پلاستیک‌های موجود در دنیا از نفتا به‌دست آمده و از نفت و گاز طبیعی تولید می‌شوند. نفتا طی فرآیند تقطیر ایجاد می‌شود و سنگین‌تر از بنزین است و همان‌طور که گفته شد از مهمترین مواد شیمیایی پتروشیمی است. سایر پتروشیمی‌های مهم عبارتند از:
اتیلن یا اتن
اتیلن یا اتن، ساده‌ترین هیدروکربن غیراشباع بوده و اولین عضو از گروه آلکن‌ها است. اتیلن در صنایع پتروشیمی با روش کراکینگ با بخار آب تولید می‌شود. در این فرایند هیدروکربن‌های گازی و محلول‌های سبک هیدروکربن حاصل از نفت به مدت بسیار کوتاه در دمای 950–750 درجه سانتی‌گراد حرارت داده می‌شوند. عموماً در این واکنش هیدروکربن‌های بزرگ به هیدروکربن‌های کوچک شکسته شده، هیدروکربن‌های اشباع با از دست‌دادن هیدروژن به هیدروکربن‌های غیر اشباع تبدیل می‌شوند.
اتیلن ماده اولیه مهم برای تولید بسیاری از ترکیبات آلی پرمصرف در صنعت به‌شمار می‌رود و به صورت گسترده در صنعت پلاستیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده پتروشیمی با پلیمریزه شدن، پلی‌اتیلن را تولید می‌کند که یک پلاستیک بسیار مهم است و با ترکیب شدن بنزن، اتیل‌بنزن ایجاد می‌کند که ماده اصلی پلی‌استر است.
همچنین اتیلن نوعی هورمون گیاهی است که باعث رسیدن میوه‌ها، باز شدن شکوفه‌ها، گل‌ها و همچنین ریزش برگ‌ها در پاییز می‌شود و به دلیل این ویژگی در کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای جلوگیری از خراب ‌شدن میوه‌هایی مانند سیب، گلابی و موز، در ترابری یا انبار، آن‌ها را کمی نارس می‌چینند و پیش از وارد کردن به بازار، تحت تأثیر اتیلن قرار می‌دهند تا رسیده شود، به علاوه از این محصول پتروشیمی درتهیه کاغذ، لوازم الکترونیکی مصرفی، مواد شوینده، کفش و چسب ها استفاده می شود.
پروپن یا پروپیلن یا متیل‌اتیلن
پروپن که همچنین با نام پروپیلن یا متیل‌اتیلن نیز شناخته می‌شود، از برش‌های سبک نفتی است که به راحتی به‌دست می‌آید. این ترکیب را می‌توان از کراکینگ پروپان با برش‌های سنگین تر (توسط بخار) تهیه کرد. پروپیلن یکی از محصولات کلیدی پتروشیمی است که به عنوان خوراک برای تولید پلیمرهای مختلف و محصولات میانی به کار می‌رود.
مهم‌ترین مشتقات پروپیلن
مهم‌ترین مشتقات پروپیلن عبارتند از: پلی‌پروپیلن، آکریلونیتریل، پروپیلن اکسید، فنول، اکسوالکل، اسید آکریلیک، ایزوپروپیل‌الکل، الیگومرها و دیگر مواد واسط مختلف که در نهایت به صورت مواد مورد نیاز صنایع الکترونیک، خودروسازی، ساختمان‌سازی، بسته‌بندی و نظیر آن مورد استفاده قرار می‌گیرند. به علاوه از این محصول پتروشیمی در تهیه رنگ، مبلمان، منسوجات، داروها و بسته بندی مواد غذایی استفاده می شود.
بنزن
بنزن مایعی است بی‌رنگ، خوشبو و فرار که با شعله زرد رنگ همراه با دوده می‌سوزد. بنزن در گذشته از طریق حرارت دادن قطران زغال‌سنگ و سپس تبدیل بخار آن به مایع به‌دست می‌آمد، اما امروزه بنزن از نفت خام استخراج می‌شود. مایع بی‌رنگ، معطر و شاید دارای رایحه خوب، به سرعت بخار می‌شود و دارای قابلیت اشتعال فوق‌العاده بالا است. این ماده در مواد پلاستیک، رزین، نایلون، روغن‌های روان‌ساز، مواد رنگی، پاک کننده‌ها، سموم آفت کش و… موجود است و علاوه بر آن از این محصول پتروشمی در داروسازی، صنعت مبلمان، لوازم الکترونیکی و بسته بندی مواد غذایی استفاده می‌شود.
بنزن به عنوان ترکیبی سرطان‌زا شناخته شده‌است؛ تمام مراحل کارهای بنزن باید زیر هود انجام و از دستکش‌های آزمایشگاهی استفاده شود. از بنزن در گذشته به عنوان یک حلال متداول در آزمایشگاه‌ها استفاده می‌شد، ولی بعد از اینکه دانشمندان پی به هویت سرطان‌زای آن بردند، استفاده از آن به عنوان یک حلال بسیار محدود و سعی شد از حلال‌های مشابه مانند استون و استفاده شود.
متانول، متیل الکل، الکل متیلیک، کاربینول
متانول، متیل الکل، الکل متیلیک، کاربینول یا الکل چوب که ساده‌ترین نوع الکل‌هاست.  متانول ماده‌ای سمی است و نوشیدن آن موجب نابینایی و حتی مرگ می‌شود. هنگام استفاده از متانول باید از ماسک و دستکش استفاده کرد چون از طریق تنفس و پوست نیز می‌تواند جذب شود، این محصول پتروشیمی در عایق حرارتی و ساختمان سازی استفاده می شود.
تولوئن از هیدروکربن‌های آروماتیک است و به مقدار بسیاری در قطران زغال سنگ یافت می‌شود؛ این محصول پتروشیمی در تولید و ساخت جوهر و تجهیزات ورزشی استفاده می‌شود.
انتهای پیام/.